Bệnh tiểu đường tuýp 3 là gì? Cách phòng ngừa và điều trị

Nhiều người thường biết đến tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2, chứ không nghĩ có sự tồn tại của bệnh tiểu đường tuýp 3. Căn bệnh này khá ít người biết đến và ít ai hiểu rõ về nó. Vậy tiểu đường tuýp 3 là gì? Nguyên nhân gì gây ra bệnh? Cách điều trị và phòng ngừa như thế nào? Mời bạn đọc theo dõi bài viết sau đây.

☛ Đọc trước: Hiểu đúng và đủ về tiểu đường

Bệnh tiểu đường tuýp 3 là gì?

Bệnh tiểu đường là bệnh mạn tính nguyên nhân do rối loạn nội tiết của cơ thể, cụ thể là hormon insulin. Như bạn đã biết, bệnh tiểu đường được phân ra làm 2 loại phổ biến:

• Bệnh tiểu đường tuýp 1 nguyên nhân do cơ thể không sản xuất đủ insulin.
• Bệnh tiểu đường tuýp 2 nguyên nhân do sự đề kháng hormon insulin của cơ thể. Biểu hiện là bệnh nhân có chỉ số đường huyết cao.

Bệnh tiểu đường tuýp 3 hay đái tháo đường tuýp 3 là thuật ngữ gọi chung cho những bệnh nhân Alzheimer khởi phát là tình trạng kháng insulin xảy ra trong não và còn được gọi là bệnh tiểu đường não. Ngoài ra, tiểu đường tuýp 3 cũng được coi là 1 biến chứng của tiểu đường tuýp 1 và 2.

Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, bệnh tiểu đường tuýp 3 thường xảy ra trên những bệnh nhân đã mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 và mắc thêm chứng mất trí nhớ Alzheimer.

☛ Bài viết liên quan: Bệnh tiểu đường có mất tuýp?

Mối tương quan giữa bệnh tiểu đường và bệnh Alzheimer

Bệnh tiểu đường và Alzheimer đều có chung một nguyên nhân gây bệnh, đó là những rối loạn liên quan đến hormon insulin.

Insulin là hormon nội tiết của cơ thể được sản xuất chủ yếu ở tuyến tụy, có vai trò quan trọng trong điều hòa chuyển hóa đường của cơ thể. Cơ thể kém sản xuất insulin hoặc xảy ra tình trạng kháng insulin dẫn đến biểu hiện đường huyết tăng cao hơn so với bình thường. Đây là cơ chế gây ra bệnh tiểu đường.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, hormon insulin không chỉ được tạo ra ở tuyến tụy mà còn được sản xuất từ não. Cả insulin và hormon tăng trưởng GH đều cần thiết cho sự tồn tại của tế bào não. Insulin có mặt trong tất cả các tế bào thần kinh tại một số khu vực trong não bộ. Insulin có vai trò quan trọng trong điều chỉnh sự truyền xung thần kinh giữa các tế bào thần kinh.

Sự đề kháng insulin ở bệnh nhân tiểu đường có thể gây biến chứng nghiêm trọng trên hệ thần kinh trung ương. Tế bào thần kinh thiếu hụt insulin sẽ nhanh bị thoái hóa – triệu chứng sớm của bệnh nhân Alzheimer.

Kết quả nghiên cứu mô não trên bệnh nhân Alzheimer đã tử vong cho biết, insulin và các yếu tố tăng trưởng insulin (IGF1, IGF2) đều suy giảm hoặc bất bình thường trong việc sản xuất, đặc biệt trên vùng ghi nhớ – hippocampus.

Ngoài ra, tất cả các vùng não bị ảnh hưởng bởi bệnh Alzheimer cũng bị thiếu hụt insulin đáng kể. Trong điều trị Alzheimer, việc bổ sung insulin cho não bộ giúp cải thiện trí nhớ cho bệnh nhân và làm chậm tiến triển bệnh.

Bởi vậy, có thể nói rằng bệnh Alzheimer có điểm khởi phát là sự suy giảm insulin. Bệnh nhân mắc tiểu đường, nhất là tiểu đường tuýp 2 có nguy cơ cao gây biến chứng làm tổn thương thần kinh dẫn đến hình thành bệnh Alzheimer.

Mặc dù chưa được chính thức công nhận, nhưng nhiều nhà khoa học đã đề xuất rằng, bệnh Alzheimer nên được phân loại là một bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, sự phân loại còn gây nhiều tranh cãi nên cần nghiên cứu thêm.

Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường tuýp 3

Nguyên nhân gây bệnh

Bộ não của bạn không sản xuất đủ insulin hoặc có sự đề kháng insulin trong não là nguyên nhân cơ bản gây ra bệnh tiểu đường tuýp 3.

Nếu bạn đang mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 thì có nguy cơ lên đến 60% gặp biến chứng mất trí nhớ hoặc mắc Alzheimer. Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ mắc tiểu đường tuýp 3 ở nữ giới thường cao hơn so với nam giới.

Ai dễ mắc bệnh?

• Gia đình có tiền sử mắc bệnh tiểu đường.
• Người béo phì, thừa cân, không kiểm soát tốt cân nặng.
• Bệnh nhân huyết áp cao.
• Bệnh nhân trầm cảm.
• Người mắc hội chứng PCOS (buồng trứng đa nang).

Triệu chứng bệnh tiểu đường tuýp 3

Dấu hiệu đặc trưng của tiểu đường

Nếu bạn nghi ngờ mắc bệnh tiểu đường tuýp 3, triệu chứng điển hình của bệnh tiểu đường là chỉ số đường huyết tăng cao hơn bình thường. Cũng như các tuype khác, khi mắc tiểu đường type 3 bạn sẽ gặp phải các triệu chứng như: đái nhiều, khát nhiều, sụt cân, giảm thị lực….

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Dấu hiệu giúp phát hiện sớm bệnh tiểu đường!

Ngoài ra, cơ thể bạn còn xuất hiện những triệu chứng của bệnh Alzheimer sớm như suy giảm trí nhớ, nhầm lẫn và có thể mất trí nhớ hoàn toàn.

Suy giảm trí nhớ

Suy giảm trí nhớ, tình trạng nhớ nhớ quên quên, hay nhầm lẫn là triệu chứng điển hình của bệnh tiểu đường tuýp 3.

Bạn thường không nhớ rõ việc mình đã làm, đôi khi nhầm lẫn các công việc với nhau và giảm khả năng nhận thức dựa trên thông tin.

Tình trạng này đem lại những phiền toái, ảnh hưởng đến công việc và đời sống thường ngày. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh tiến triển gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng hơn đối với hệ thần kinh.

Mất trí nhớ hoàn toàn

Thiếu hụt insulin kéo dài gây tổn thương não bộ nghiêm trọng. Không đủ insulin khiến não không hình thành được kí ức mới, người bệnh rơi vào tình trạng mất trí nhớ hoàn toàn.

Đây là giai đoạn nặng và có triệu chứng giống với bệnh nhân Alzheimer sớm. Bạn phải làm xét nghiệm chụp MRI mới có thể phát hiện được bệnh.

Bệnh tiểu đường tuýp 3 có nguy hiểm không?

Câu trả lời là rất nguy hiểm. Tiểu đường tuýp 3 gây ra những tổn thương trên não bộ – bộ máy quan trọng nhất của cơ thể con người.

Sự thiếu hụt insulin trong một khoảng thời gian dài sẽ dẫn đến hoại tử tế bào thần kinh gây ra rối loạn trên hệ thần kinh và mạch máu.

Các biến chứng của tiểu đường tuýp 3 cũng nguy hiểm giống như bệnh tiểu đường tuýp 2. Thiếu insulin dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao, lâu dài sẽ hình thành biến chứng nguy hiểm như suy thận, mù lòa, tim mạch,… và căn bệnh nguy hiểm là Alzheimer.

Thời gian đầu của bệnh Alzheimer, bạn có thể chỉ gặp các triệu chứng lú lẫn, nhớ nhớ quên quên ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày và các tương tác xã hội.

Thời gian sau đó, bệnh tiến triển nặng có thể gây mất trí nhớ, đột qụy dẫn đến tử vong bất cứ lúc nào. Bệnh Alzheimer là bệnh không thể chữa khỏi và là một trong các nguyên nhân có tỷ lệ tử vong cao nhất trên thế giới.

Nói tóm lại, bệnh tiểu đường tuýp 3 là căn bệnh nguy hiểm và có diễn biến phức tạp. Nếu bệnh không được chẩn đoán và điều trị sớm thì sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng, nguy hiểm đến tính mạng của chính bạn.

Chẩn đoán bệnh tiểu đường tuýp 3

Chưa có xét nghiệm cụ thể cho bệnh tiểu đường tuýp 3, nhưng có thể chẩn đoán qua các xét nghiệm thần kinh, sinh lý, chỉ số đường huyết, triệu chứng bệnh và tiền sử bệnh của bệnh nhân.

• Bệnh nhân nghi ngờ mắc Alzheimer được chẩn đoán hình ảnh não MRI và chụp CT não. Qua đó, bác sĩ có thể phát hiện những điểm bất thường trong não bộ như khối u, tổn thương nặng sau chấn thương nghiêm trọng, sự tích tụ dịch trong não.
• Ngoài ra, xét nghiệm dịch não tủy cũng là một xét nghiệm quan trọng trong việc đánh giá các chỉ số của bệnh Alzheimer.
• Nếu có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh tiểu đường tuýp 2 và Alzheimer mà chưa được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường, bạn có thể kiểm tra chỉ số đường huyết lúc đói hoặc làm xét nghiệm HbA1c (glycohemoglobin).

Nếu đã mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 mà xuất hiện các triệu chứng của bệnh Alzheimer, bạn nên bắt đầu điều trị sớm để tránh bệnh trở nặng, ngăn ngừa nhiều biến chứng như suy giảm trí nhớ.

☛ Tham khảo thêm: Phương pháp chuẩn đoán tiểu đường hiện nay

Cách điều trị bệnh tiểu đường tuýp 3

Thay đổi thói quen ăn uống

Về cơ bản, cách điều trị bệnh tiểu đường tuýp 3 khởi phát tương đối giống với cách điều trị của bệnh tiểu đường tuýp 2. Bạn cần thay đổi chế độ ăn uống cho phù hợp. Khuyến khích ăn nhiều rau quả, giảm ăn chất béo, giảm nạp lượng đường vào cơ thể.

☛ Chi tiết cho bạn: Những đồ ăn tốt cho người tiểu đường

Tập thể dục điều độ

Tập thể dục cũng là một phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân tiểu đường. Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp bạn cải thiện được tình trạng sức khỏe, tránh được nhiều biến chứng do tiểu đường gây ra.

Điều trị bằng thuốc

Nếu mắc tiểu đường tuýp 2 và Alzheimer, việc quan trọng là điều trị tiểu đường và ngăn cản quá trình tiến triển của bệnh Alzheimer. Bạn sẽ được điều trị bằng thuốc hoặc insulin theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Thuốc dùng trong điều trị làm chậm quá trình tiến triển của Alzheimer như Memantine. Một số loại thuốc dùng trong điều trị triệu chứng bệnh Alzheimer như Galantamine, Donepezil, Rivastigmine,…

➤ Xem thêm trong bài: Tổng hợp các loại thuốc chữa tiểu đường!

Một số trường hợp có triệu chứng thay đổi tâm trạng hoặc trầm cảm có thể điều trị bằng thuốc hướng thần, thuốc chống trầm cảm,… theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Cách phòng tránh bệnh tiểu đường tuýp 3

Cách phòng chống tiểu đường tuýp 3 một cách hiệu quả nhất trên những bệnh nhân đã mắc tiểu đường tuýp 2 là kiểm soát tốt chỉ số đường huyết, ngăn ngừa biến chứng. Một số cách như sau:

• Kiểm soát cân nặng bản thân.
• Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Chế độ ăn uống hợp lý, hạn chế tối đa chất béo, tinh bột trong khẩu phần ăn. Bổ sung nhiều đạm và chất xơ.
• Thường xuyên kiểm tra chỉ số đường huyết để có thể kiểm soát tình trạng bệnh một cách chính xác nhất.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Phòng bệnh tiểu đường hiệu quả bằng cách nào?

Lời kết

Bệnh tiểu đường tuýp 3 mới được công nhận là một căn bệnh năm 2005. Tuy còn nhiều tranh cãi, nhưng chúng ta có thể hiểu rằng bệnh tiểu đường tuýp 3 là bệnh mà bệnh nhân vừa mắc tiểu đường tuýp 2 vừa mắc thêm hội chứng Alzheimer. Bệnh rất nguy hiểm nên bạn cần theo dõi tình trạng sức khỏe thường xuyên, phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh kéo dài gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Tài liệu tham khảo:

Type 3 Diabetes and Alzheimer’s Disease: What You Need to Know
https://www.healthline.com/health/type-3-diabetes

Alzheimer’s Disease Is Type 3 Diabetes–Evidence Reviewed
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2769828/