Biến chứng nguy hiểm của tiểu đường thai kỳ với mẹ và bé!

Bất kỳ mẹ bầu nào cũng có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ, điều này không chỉ gây ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ mà ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi. Để nắm rõ hơn về mức độ nguy hiểm của tiểu đường thai kỳ, mời bạn đọc cùng theo dõi các biến chứng có thể xảy ra đe dọa tới sức khỏe nếu mẹ bị tiểu đường thai kỳ nhé.

Biến chứng nguy hiểm của tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường thai kỳ là hiện tượng rối loạn dung nạp glucose, sẽ khởi phát lần đầu trong quá trình mang thai. Tiểu đường thai kỳ không có những triệu chứng rõ ràng nên khó phát hiện. Hiện tượng  này cũng sẽ biến mất khoảng 6-8 tuần sau khi sinh. Theo khuyến cáo của bác sĩ sản khoa, tiểu đường thai kỳ rất nguy hiểm, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ và thai nhi. Cụ thể như sau:

Biến chứng đối với thai nhi

Tiểu đường thai kỳ gây ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của thai nhi. Chủ yếu là vào khoảng thời gian 3 tháng đầu và ba tháng cuối của thai kỳ. Ở 3 tháng đầu biến chứng tiểu đường thai kỳ có thể khiến cho thai nhi không phát triển, dễ sảy thai, xuất hiện dị tật bẩm sinh. Đặc biệt tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối sẽ xuất hiện tình trạng tăng tiết insulin của thai nhi, khiến cho thai nhi phát triển quá mức

Thai tăng trưởng quá mức

Đây là hậu quả của việc tăng vận chuyển glucose từ mẹ vào con. Hàm lượng glucose này gây  kích thích tuyến tụy của thai nhi tăng tiết insulin. Điều này gây tăng nhu cầu năng lượng của thai nhi, từ đó kích thích thai nhi tăng trưởng nhanh quá mức.

Bệnh lý về đường hô hấp

Bệnh lý đường hô hấp hay còn gọi là hội chứng nguy kịch hô hấp ở trẻ sơ sinh. Đây là nguyên nhân lớn gây tử vong ở trẻ sơ sinh chiếm tỷ lệ lên đến 30% khi mẹ bị tiểu đường thai kỳ. Hiện tại thì tỷ lệ này đã giảm xuống còn khoảng 10% nhờ có những phương tiện đánh giá chính xác độ trưởng thành phổi ở thai nhi.

Hạ glucose huyết tương cùng các bệnh lý chuyển hóa ở trẻ sơ sinh

Khi mẹ bị tiểu đường thai kỳ, thì hiện tượng này chiếm đến 15-20% ở trẻ sơ sinh. Nguyên nhân chính là do gan của thai nhi đáp ứng yếu kém với glucagon. Điều này gây giảm tân tạo glucose từ gan.

Trẻ bị vàng da

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ, gây tăng hủy hemoglobin dẫn đến tình trạng tăng bilirubin huyết tương. Điều này gây ra hiện tượng vàng da sơ sinh, chiếm tỷ lệ khoảng 25%.

Một số ảnh hưởng khác

Tiểu đường thai kỳ còn khiến trẻ dễ bị mắc bệnh tiểu đường type 2 khi lớn lên, tăng tần suất trẻ bị béo phì, rối loạn tâm thần, vận động. Đặc biệt nguy hiểm trẻ có thể tử vong ngay sau khi sinh.

Trẻ sinh ra khi mẹ bị tiểu đường thai kỳ còn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và tiền tiểu đường tăng lên gấp 8 lần so với những trẻ khác khi bước vào độ tuổi từ 19 đến 27 tuổi.

Biến chứng tiểu đường thai kỳ đối với mẹ bầu

Cao huyết áp

Thai phụ bị tiểu đường thai kỳ sẽ dễ bị tăng huyết áp hơn các thai phụ bình thường.Tăng huyết áp trong thai kỳ có thể sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé như:

• Sinh non.
• Thai chậm phát triển.
• Suy gan, suy thận.
• Tai biến mạch máu não.
• Sản giật, tiền sản giật.

Tỷ lệ thai phụ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ bị tiền sản giật khoảng 12%, tỷ lệ này cao hơn so với những thai phụ  bình thường khác.  Do đó, việc thường xuyên kiểm tra huyết áp, theo dõi cân nặng cho các thai phụ bị tiểu đường là điều rất cần thiết và quan trọng trong mỗi lần khám thai định kỳ.

Thai lưu, dễ sảy thai

Tiểu đường thai kỳ ở mẹ bầu gây tăng nguy cơ sảy thai tự nhiên. Mẹ bầu nếu gặp hiện tượng sảy thai liên tiếp thì cần phải được kiểm tra glucose huyết thường xuyên theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Dễ sinh non

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ gây tăng nguy cơ sinh non cao hơn so với những mẹ bầu bình thường. Nguyên nhân khiến thai phụ sinh non là do mất kiểm soát glucose huyết muộn. đa ối, nhiễm trùng tiết niệu, tăng huyết áp, tiền sản giật.

Nhiễm khuẩn niệu

Do tiểu đường thai kỳ khiến mẹ bầu dễ mất kiểm soát glucose huyết tương dẫn đến tăng nguy cơ nhiễm khuẩn niệu. Nếu không được điều trị có thể dẫn tới viêm đài bể thận cấp. Lâu dần dẫn đến những biến chứng khác như: Nhiễm trùng ối, sinh non, nhiễm ceton.

Đa ối

Tiểu đường thai kỳ thường dẫn đến hiện tượng đa ối. Dịch ối nhiều bất thường bắt đầu vào khoảng tuần thứ 26-32 của thai kỳ. Đa ối cũng gây tăng nguy cơ sinh non ở mẹ bầu.

Những biến chứng về lâu dài

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thai phụ bị tiểu đường thai kỳ sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường type 2 trong khoảng 5-10 năm sau khi sinh, bên cạnh đó thai phụ cũng dễ mắc tiểu đường thai kỳ trong những lần mang thai sau đó, đồng thời dễ bị béo phì sau sinh nếu mẹ bầu không có chế độ ăn uống và luyện tập phù hợp.

Làm thế nào để nhận biết mẹ bầu có mắc tiểu đường thai kỳ?

Thông qua dấu hiệu

Mẹ bầu nên hết sức lưu ý một số những dấu hiệu dưới đây để đi khám sớm, nhằm bảo vệ sức khỏe cho mẹ và bé. Tránh những biến chứng tiểu đường thai kỳ nguy hiểm đã nêu ở trên. Những dấu hiệu nhận biết mẹ bầu mắc bệnh tiểu đường thai kỳ có thể bao gồm:

• Thường xuyên cảm thấy khát nước.
• Đi tiểu nhiều lần. Kiểm tra nước tiểu sau đó thấy có kiến bâu vào.
• Cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng, sụt cân nhanh.
• Vùng kín bị viêm, nhiễm nấm. Dịch có mùi hôi.
• Cảm thấy đau rát khi đi tiểu.
• Thỉnh thoảng mẹ bầu sẽ gặp hiện tượng mờ mắt.

Tầm soát tiểu đường thai kỳ

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ sẽ được dựa vào nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống cho thai phụ. Nghiệm pháp này được khuyến cáo thực hiện trên tất cả các thai phụ mang thai trong tuần thứ 26-28. Tuy nhiên ngay trong lần khám thai đầu tiên nếu thai phụ có khả năng mắc tiểu đường thai kỳ thì bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm, hoặc ngay khi thai phụ nhận thấy những dấu hiệu nêu trên thì cần đi khám để được tầm soát tiểu đường thai kỳ sớm nhất có thể.

Khi tầm soát thai phụ sẽ được lấy mẫu máu để xét nghiệm giúp xác định chỉ số đường huyết khi đói. Tiếp đó, sẽ được hướng dẫn uống 1 ly nước đường 200ml có pha cùng với 75 gram glucose. Trong khoảng thời gian này không được ăn, không uống nước ngọt hay hút thuốc và tránh vận động mạnh. Sau 1-2 tiếng thai phụ sẽ được lấy thêm hai mẫu máu để đo đường huyết.

Hạn chế biến chứng tiểu đường thai kỳ bằng cách nào?

Áp dụng chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Xây dựng được chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh không những giúp mẹ bầu giảm được nguy cơ tiểu đường thai kỳ, mà còn giúp cải thiện sức khỏe của bạn trong những ngày mệt mỏi của thai kỳ. Bạn nên cố gắng cân bằng lượng tinh bột, đường cùng các nhóm chất khác nhằm giúp chỉ số đường huyết không tăng quá cao sau mỗi bữa ăn. Một số thực phẩm được khuyên sử dụng tốt cho mẹ bầu bao gồm:

• Bổ sung thêm nhiều loại thực phẩm giàu Sắt, Canxi, Vitamin & Protein.
• Nên ăn giảm lượng tinh bột, đồng thời tăng lượng đạm chứa trong thịt, cá và trứng.
• Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu chất xơ, chứa nhiều calo và ít béo  hàm lượng chất béo được tiêu thụ từ thức ăn trong một ngày không chiếm quá 30%).
• Mỗi ngày cơ thể mẹ bầu cần dung nạp từ 1800-2000 calo.
• Nên chia nhỏ các bữa ăn thành 5-6 bữa mỗi ngày. Trong một bữa bạn không nên ăn quá no.

Tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ để đưa ra một  thực đơn phù hợp nhất với thể trạng của mẹ bầu.

➤ Xem thêm: Tiểu đường thai kỳ ăn gì kiêng gì?

Duy trì cân nặng ở mức phù hợp

Trước khi quyết định có em bé. Bạn nên cố gắng duy trì cân nặng của mình ở mức phù hợp. Tuy thừa cân, béo phì không phải nguyên nhân gây tiểu đường thai kỳ, thế nhưng đây lại chính là nguy cơ hàng đầu của bệnh lý này. Cụ thể là khi người có chỉ số khối cơ thể BMI>30 sẽ có nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ cao hơn gấp 3 lần so với người có chỉ số BMI<25

Tăng cường hoạt động thể chất hợp lý

Vận động thường xuyên là yếu tố rất quan trọng giúp thai phụ phòng ngừa hiệu quả hiện tượng tiểu đường thai kỳ. Bạn nên trao đổi với bác sĩ sản khoa của mình để có chế độ luyện tập phù hợp nhất đối với sức khỏe của mình. Một số phương pháp luyện tập phù hợp có thể bao gồm: Bơi lội, đi bộ nhẹ nhàng, tập yoga,…Tuy nhiên bạn nên lưu ý đến thời gian luyện tập, cũng như lựa chọn được môn tập phù hợp với sức khỏe hiện tại. Mỗi ngày mẹ bầu có thể vận động từ 10-30 phút.

Bên cạnh đó, luyện tập sau khi ăn khoảng 1 giờ đồng hồ sẽ giúp ổn định mức đường huyết an toàn cho bà bầu, cải thiện tình trạng kháng insulin của cơ thể, nâng cao sức khỏe dẻo dai cũng như hoạt động của hệ tim mạch. Luyện tập cũng giúp bạn thư giãn tinh thần, cảm thấy vui vẻ, lạc quan, tránh được stress.

Thăm khám định kỳ theo lịch của bác sĩ

Bên cạnh những phương pháp phòng ngừa cải thiện tình trạng tiểu đường thai kỳ nêu trên. Thai phụ cần thăm khám định kỳ đúng theo lịch hẹn của bác sĩ sản khoa. Do đây là cách giúp mẹ bầu kiểm soát tiểu đường thai kỳ cùng những biến chứng nguy hiểm.

Đặc biệt cần lưu ý sức khỏe của mẹ và bé trong 3 tháng cuối của thai kỳ. Ngoài việc tầm soát tiểu đường thai kỳ. Mẹ bầu cần nắm rõ những vấn đề dưới đây:

• Nắm rõ được dấu hiệu chuyển dạ để kịp thời đến bệnh viện ngay khi cần để không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé.
• Lưu ý đặc biệt, cần đưa thai phụ đi cấp cứu ngay nếu bị chảy máu âm đạo trong thời gian 3 tháng cuối thai kỳ này.
• Phân biệt giữa chảy dịch âm đạo và rỉ ối để ngăn ngừa nguy cơ sinh non, sảy thai, thai lưu.
• Thường xuyên theo dõi lượng nước ối.
• Kiểm soát cân nặng của em bé để đánh giá được sự phát triển của bé, tránh để tình trạng thai phát triển quá nhanh.

Kết luận

Tiểu đường thai kỳ dễ khiến thai phụ tăng nguy cơ thai lưu, sảy thai liên tiếp, sinh non, đa ối, tăng huyết áp thai kỳ, khả năng sinh mổ cao hơn,…. cùng nhiều những biến chứng nguy hiểm khác. Về lâu dài thì tiểu đường thai ký có thể khiến mẹ có nguy cơ cao bị tiểu đường type 2 sau khi sinh khoảng từ 5-10 năm cùng nhiều biến chứng khác về tim mạch.

Do đó mà thai phụ cần thường xuyên thăm khám và trao đổi với bác sĩ về bất cứ dấu hiệu bất thường nào xuất hiện trong suốt quá trình mang thai, bên cạnh đó cần kết hợp nhịp nhàng với chế độ luyện tập, dinh dưỡng cũng như giữ tinh thần luôn thoải mái. Điều này giúp mẹ bầu kiểm soát tốt cũng như duy trì được mức đường huyết ổn định trong thai kỳ.