Hải sản là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, nhưng liệu người bị cao huyết áp có nên ăn không? Đây là câu hỏi khiến nhiều người băn khoăn khi xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh. Hải sản có thể mang lại lợi ích hoặc gây hại tùy theo cách lựa chọn và chế biến. Hãy cùng tìm hiểu để ăn đúng cách, giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả!
Mục lục
Cao huyết áp hay còn gọi là tình trạng tăng huyết áp, xảy ra khi lượng máu lưu thông với áp lực lớn và liên tục. Theo hướng dẫn của Bộ Y tế ban hành năm 2010, cao huyết áp được định nghĩa là khi huyết áp tâm thu lơn hơn 140 mmHg và huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg. Nếu không kịp thời kiểm soát, huyết áp tăng quá cao có thể kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe vô cùng nguy hiểm.
Cao huyết áp có nên ăn hải sản?
Người bị cao huyết áp có thể ăn hải sản nếu biết lựa chọn và bổ sung đúng cách. Trên thực tế, nhiều loại hải sản mang lại lợi ích cho tim mạch và có thể giúp kiểm soát huyết áp. . Một số loại thực sự có lợi, nhờ chứa các dưỡng chất quan trọng giúp bảo vệ tim mạch và duy trì huyết áp ổn định:
+) Hải sản giàu omega-3 – Hỗ trợ giảm huyết áp và bảo vệ tim mạch
Omega-3 là một loại axit béo có đặc tính chống viêm và đã được chứng minh là giúp giảm huyết áp, hỗ trợ sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc bổ sung omega-3 từ hải sản, như cá hồi, cá thu, và cá ngừ, không chỉ giúp kiểm soát huyết áp mà còn cải thiện nhịp tim, giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL).
+) Cung cấp protein nạc – Tốt cho cơ thể mà không gây áp lực lên tim mạch
Hải sản, đặc biệt là cá, chứa lượng protein dồi dào nhưng lại ít chất béo bão hòa so với thịt đỏ. Protein từ hải sản giúp duy trì khối cơ, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và kiểm soát cân nặng – một yếu tố quan trọng giúp ổn định huyết áp.
+) Giàu khoáng chất như kali và magiê – Hỗ trợ kiểm soát huyết áp
Ngoài omega-3, hải sản còn cung cấp nhiều khoáng chất quan trọng như kali, kẽm và sắt, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và hỗ trợ hệ tiêu hóa.
Một số loại hải sản như cá bơn, cá hồi, cá ngừ rất giàu kali – khoáng chất giúp trung hòa tác động của natri trong cơ thể, từ đó duy trì huyết áp ổn định.
Magiê trong hải sản giúp thư giãn mạch máu, giảm căng thẳng thành mạch và ngăn ngừa nguy cơ huyết áp tăng cao đột ngột.
Những loại hải sản người cao huyết áp nên hạn chế
Mặc dù hải sản có nhiều lợi ích cho sức khỏe tim mạch, nhưng không phải loại nào cũng phù hợp với người bị cao huyết áp. Một số loại hải sản có thể làm tăng cholesterol, chứa nhiều natri hoặc được chế biến theo cách không có lợi cho huyết áp. Việc tiêu thụ không kiểm soát các loại hải sản này có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, gây áp lực lên tim mạch và khiến huyết áp khó kiểm soát hơn. Dưới đây là những loại hải sản mà người cao huyết áp nên hạn chế:
1. Hải sản giàu cholesterol – Nguy cơ làm tăng mỡ máu
Một số loại hải sản như tôm, cua, mực, nội tạng hải sản có hàm lượng cholesterol khá cao. Nếu ăn quá nhiều, cholesterol xấu (LDL) có thể tích tụ trong thành mạch máu, làm thu hẹp động mạch và gây ra tình trạng cao huyết áp, thậm chí làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
- Tôm: Dù giàu protein và ít chất béo bão hòa, nhưng tôm chứa khá nhiều cholesterol, đặc biệt là phần đầu.
- Cua: Thịt cua chứa nhiều đạm nhưng cũng có hàm lượng cholesterol cao, đặc biệt là gạch cua.
- Mực: Một trong những loại hải sản có hàm lượng cholesterol cao nhất, nếu chiên rán sẽ càng làm tăng nguy cơ tăng huyết áp.
- Nội tạng hải sản (gan, ruột, trứng cá): Rất giàu cholesterol và có thể gây gánh nặng cho hệ tim mạch nếu ăn thường xuyên.
👉 Lời khuyên: Người bị cao huyết áp không cần kiêng hoàn toàn nhưng nên ăn với lượng hạn chế, tối đa 1-2 lần/tuần và ưu tiên chế biến bằng cách hấp, luộc thay vì chiên rán.
2. Hải sản chế biến sẵn – Chứa nhiều muối làm tăng huyết áp
Các loại hải sản chế biến sẵn như cá hộp, tôm khô, mực khô thường chứa hàm lượng muối rất cao để kéo dài thời gian bảo quản. Khi tiêu thụ quá nhiều muối (natri), cơ thể sẽ giữ nước, làm tăng áp lực lên thành động mạch, từ đó khiến huyết áp tăng cao.
- Cá hộp: Chứa nhiều muối và chất bảo quản, có thể gây tích nước và làm tăng huyết áp.
- Tôm khô, mực khô: Dù giàu canxi nhưng lại chứa lượng muối cao do quá trình sấy khô và bảo quản.
- Hải sản ướp muối (cá muối, mắm tôm, mắm cá): Hàm lượng natri cực cao, có thể gây tăng huyết áp ngay sau khi ăn.
👉 Lời khuyên: Người cao huyết áp nên hạn chế các loại hải sản chế biến sẵn, nếu ăn cần rửa kỹ để loại bớt muối và kết hợp với thực phẩm giàu kali để trung hòa tác động của natri.
3. Hải sản chiên rán – Tăng cholesterol và gây áp lực lên tim mạch
Các món hải sản chiên giòn, xào bơ tỏi hoặc sốt bơ thường chứa lượng lớn chất béo bão hòa và cholesterol, làm tăng mỡ máu và gây áp lực lên hệ tuần hoàn. Việc tiêu thụ quá nhiều chất béo xấu từ các món này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và khiến huyết áp trở nên khó kiểm soát.
- Cá chiên giòn: Hấp thụ nhiều dầu mỡ, làm tăng lượng calo và chất béo bão hòa trong cơ thể.
- Tôm lăn bột chiên: Dầu chiên ngập mỡ có thể làm giảm lợi ích dinh dưỡng của tôm và làm tăng cholesterol xấu.
- Mực chiên bơ, hải sản xào bơ tỏi: Sự kết hợp giữa bơ, dầu ăn và gia vị có thể làm tăng huyết áp, không tốt cho người bị bệnh tim mạch.
👉 Lời khuyên: Nên ưu tiên hấp, luộc, nướng thay vì chiên rán. Nếu muốn ăn món chiên, hãy sử dụng dầu thực vật lành mạnh như dầu ô liu và hạn chế số lần ăn trong tuần.
Người bị cao huyết áp không cần phải kiêng hải sản hoàn toàn, nhưng cần lựa chọn loại phù hợp và ăn đúng cách. Hạn chế hải sản giàu cholesterol, tránh hải sản chế biến sẵn nhiều muối và các món chiên rán sẽ giúp kiểm soát huyết áp tốt hơn, bảo vệ sức khỏe tim mạch. Thay vào đó, người bị cao huyết áp nên chọn hải sản tươi sống, ít muối và tránh các loại chế biến sẵn có nhiều chất bảo quản và natri. Hãy ưu tiên các loại cá giàu omega-3 như cá hồi, cá thu, cá ngừ để tận dụng lợi ích từ hải sản mà vẫn đảm bảo sức khỏe.
☛ Tìm hiểu chi tiết: Người bị huyết áp nên kiêng gì để mau khỏi bệnh?
Người cao huyết áp nên ăn hải sản như thế nào?
Dù hải sản có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng để đảm bảo an toàn cho huyết áp, người bị cao huyết áp cần lựa chọn loại hải sản phù hợp, chế biến đúng cách và ăn với lượng vừa phải. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng giúp bạn tận dụng lợi ích của hải sản mà không làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch.
1. Ưu tiên cá giàu omega-3
Không phải tất cả các loại hải sản đều có tác động xấu đến huyết áp. Một số loại cá biển giàu axit béo omega-3 có tác dụng hỗ trợ tuần hoàn máu, giảm viêm và điều hòa huyết áp hiệu quả. Những loại cá tốt cho người cao huyết áp gồm:
- Cá hồi: Chứa nhiều omega-3 giúp giảm viêm, hỗ trợ lưu thông máu và kiểm soát huyết áp.
- Cá thu: Hàm lượng omega-3 cao giúp giảm cholesterol xấu, hỗ trợ tim mạch.
- Cá ngừ: Có tác dụng ngăn ngừa xơ vữa động mạch, giảm huyết áp nhờ lượng omega-3 dồi dào.
- Cá mòi, cá trích: Cung cấp protein chất lượng cao, ít cholesterol và giàu omega-3.
👉 Lưu ý: Khi chọn cá biển, nên ưu tiên cá tươi, tránh cá đóng hộp do chứa nhiều muối và chất bảo quản.
2. Tránh chế biến nhiều dầu mỡ và muối
Chế biến đúng cách là yếu tố quan trọng giúp người cao huyết áp tận dụng lợi ích từ hải sản mà không làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Các phương pháp nấu ăn lành mạnh gồm:
- Hấp, luộc: Giữ được hàm lượng dinh dưỡng cao, không làm tăng chất béo bão hòa.
- Nướng: Nếu nướng, nên dùng lò nướng hoặc nướng giấy bạc để giảm dầu mỡ.
- Hầm với rau củ: Cách này giúp bổ sung dinh dưỡng từ thực phẩm khác mà không làm tăng natri.
❌ Hạn chế:
- Chiên rán: Tăng lượng chất béo bão hòa, có thể gây tắc nghẽn động mạch và tăng huyết áp.
- Xào với nhiều gia vị: Nước mắm, muối, bơ có thể làm mất đi lợi ích dinh dưỡng của hải sản.
- Tẩm ướp quá mặn: Hải sản chế biến sẵn hoặc ướp muối có thể làm tăng huyết áp do lượng natri cao.
👉 Lưu ý: Nếu muốn ăn hải sản có gia vị, nên sử dụng các loại thảo mộc tự nhiên như tỏi, gừng, nghệ thay vì muối và nước mắm.
3. Không ăn quá nhiều
Dù hải sản có lợi nhưng nếu ăn quá nhiều trong một lần có thể gây gánh nặng cho hệ tim mạch và thận. Người cao huyết áp nên ăn với khẩu phần hợp lý. Tần suất ăn khoảng 2-3 lần/tuần để đảm bảo hấp thu đủ omega-3 mà không gây quá tải cho cơ thể. Không ăn liên tục nhiều ngày liền, nên xen kẽ với các nguồn protein khác như thịt trắng hoặc đậu hũ.
👉 Lưu ý: Nếu ăn hải sản giàu cholesterol như tôm, cua, mực thì nên giảm lượng các thực phẩm giàu cholesterol khác trong ngày để tránh tăng mỡ máu.
4. Cân bằng dinh dưỡng
Việc ăn hải sản đúng cách không chỉ phụ thuộc vào loại hải sản và cách chế biến mà còn ở việc kết hợp với thực phẩm khác. Để kiểm soát huyết áp hiệu quả, nên ăn hải sản cùng các thực phẩm hỗ trợ:
- Rau xanh: Giàu chất xơ giúp giảm hấp thu cholesterol và kiểm soát huyết áp (rau bina, bông cải xanh, cải xoăn).
- Thực phẩm giàu kali: Giúp trung hòa natri trong cơ thể, giảm áp lực lên mạch máu (chuối, khoai lang, đậu lăng).
- Chất béo lành mạnh: Bơ, dầu ô liu giúp cải thiện cholesterol và bảo vệ tim mạch.
👉 Lưu ý: Tránh ăn hải sản chung với thực phẩm giàu muối như dưa muối, kim chi, vì có thể làm tăng huyết áp.
Kết luận: Hải sản là nguồn dinh dưỡng vô cùng tuyệt vời cho sức khỏe con người. Bạn nên lựa chọn bổ sung hải sản một cách khoa học và phù hợp để có thể bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể, bảo vệ sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa huyết áp cao. Bên cạnh đó, cũng cần lưu ý kết hợp chế độ ăn uống, tập luyện, nghỉ ngơi, thư giãn phù hợp để bệnh được cải thiện tốt hơn, huyết áp duy trì ở mức an toàn ổn định.
