Cao huyết áp không còn là căn bệnh xa lạ với tất cả mọi người, dù vậy việc điều trị cao huyết áp chưa bao giờ là dễ dàng. Mục tiêu điều trị luôn là đưa chỉ số huyết áp về mức an toàn và ngăn ngừa những biến chứng có thể xảy ra. Tùy vào tình trạng từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra cách điều trị khác nhau. Vậy hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về phương pháp điều trị cao huyết áp qua bài viết dưới đây.
Mục lục
1. Điều gì sẽ xảy ra khi huyết áp cao không được điều trị?
Cao huyết áp được coi là “kẻ giết người thầm lặng” vì chúng tiến triển âm thầm, không có triệu chứng hoặc các triệu chứng biểu hiện mờ nhạt, không rõ ràng cho đến khi bệnh tiến triển nặng. Lúc này nếu không được điều trị, người bệnh có thể phải đối mặt với rất nhiều các biến chứng nguy hiểm, thậm chí là ảnh hưởng đến tính mạng như:
- Biến chứng tim mạch: Xuất hiện các cơn đau ngực, tức ngực, tiến triển thành các bệnh lý như động mạch vành, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim…
- Làm cơ tim bị phì đại, không thể co bóp dẫn đến suy tim.
- Biến chứng về não: Thiếu máu não, nhồi máu não, xuất huyết não,…
- Đột quỵ dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Trường hợp vượt qua được cũng sẽ gây ra những tai biến nghiêm trọng như: liệt nửa người, sống thực vật, suy giảm trí nhớ, nói khó khăn, lú lẫn,…
- Biến chứng về thận: Suy nhận, xơ hóa cầu thận, hỏng màng lọc thận,…
- Biến chứng về mắt: Tổn thương võng mạc, nhìn mờ, thậm chí mù lòa.
- Tổn thương động mạch: Hư hỏng và hẹp động mạch, phình động mạch chủ,…
- Rối loạn chức năng tình dục
☛ Chi tiết: Biến chứng khó lường của cao huyết áp
2. Cao huyết áp có chữa được không?
Như đã trình bày ở trên, cao huyết áp là căn bệnh tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm nên thắc mắc về đề “Cao huyết áp có chữa được không?” luôn được tất cả mọi mọi người quan tâm. Điều khẳng định đầu tiên mà người bệnh nên biết đó là cao huyết áp KHÔNG thể chữa khỏi hoàn toàn được. Thế nhưng bù vào đó, người bệnh vẫn có thể kiểm soát được chỉ số đó ở mức ổn định, hạn chế tối đa nguy cơ tai biến bằng cách áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp.
Ngoài ra, điều trị cao huyết áp là cả một quá trình, phải diễn ra trong thời gian dài, thậm chí có thể đi theo bạn cả đời. Do đó, người bệnh cần quyết tâm và kiên nhẫn thực hiện các biện pháp điều trị để đạt được kết quả tốt nhất. Muốn làm được điều này, sự kết hợp chặt chế giữa chế độ dinh dưỡng – lối sống lành mạnh – sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng. Kể cả khi chỉ số huyết áp đã ở mức ổn định, bạn cần cần chú ý trong việc ăn uống và các thói quen hàng ngày để giữ cho bệnh không bị tái phát trở lại.
☛ Đọc thêm: Bệnh cao huyết áp có chữa khỏi được hoàn toàn?
3. Mục tiêu hướng đến khi điều trị cao huyết áp
Việc đặt ra mục tiêu khi điều trị cao huyết áp sẽ giúp cho người bệnh có động lực để tập trung tinh thần hết mức có thể, từ đó đạt được kết quả như mong muốn. Trong đó, mục tiêu ngắn hạn khi là đưa chỉ số huyết áp về với “chỉ số huyết áp mục tiêu”, còn mục tiêu dài hạn chú trọng đến sức khỏe tổng thể của bệnh nhân bằng cách giảm thiểu tối đa và lâu dài các biến cố về tim mạch do cao huyết áp gây ra.
“Chỉ số huyết áp mục tiêu” mà bệnh nhân cao huyết áp hướng tới là dưới mức 140/90 mmHg. Tuy nhiên, chỉ số này cũng sẽ cụ thể trong một số trường hợp đặc biệt như:
- Đối với bệnh nhân dung nạp với điều trị, ngưỡng huyết áp mục tiêu nên < 130/80 mmHg
- Đối với người già trên 80 tuổi cần ổn định dưới 150/90 mmHg.
- Đối với những người có nguy cơ tim mạch cao sẽ cần đạt mục tiêu dưới 130/80 mmHg.
- Bệnh nhân tiểu đường đang điều trị bằng thuốc huyết áp thì huyết áp tâm thu mục tiêu nên < 130 mmHg và thấp hơn nếu bệnh nhân dung nạp được.
Bệnh nhân phải luôn theo sát mục tiêu đề ra này trong suốt quá trình điều trị cao huyết áp. Khi đã đạt huyết áp mục tiêu, người bệnh vần cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ, đo kiểm tra huyết áp thường xuyên và thăm khám sức khỏe định kỳ để điều chỉnh kịp thời trong những trường hợp bệnh tái phát trở lại.
3. Các phương pháp điều trị cao huyết áp hiệu quả
Điều trị cao huyết áp là cả một quá trình lâu dài với sự kết hợp giữa bệnh nhân và bác sĩ. Cụ thể bác sĩ sẽ kê đơn thuốc để hạ huyết áp và người bệnh cần thực hiện một lối sống lành mạnh để duy trì huyết áp ở mức an toàn, đồng thời phòng ngừa những biến chứng có thể xảy ra.
Trong đó, trường hợp người bệnh có thể tự điều trị tại nhà bằng việc thay đổi lối sống mà không cần dùng thuốc là khi huyết áp tăng nhẹ với chỉ số huyết áp tâm thu dao động từ 120 – 129 mmHg và huyết áp tâm trương < 80 mmHg. Còn lại khi huyết áp tâm thu > 130 mmHg và huyết áp tâm trương > 80 mmHg thì bác sĩ khuyên người bệnh nên kết hợp sử dụng thêm thuốc trị huyết áp bên cạnh xây dựng thói lối sống lành mạnh hàng ngày.
Dưới đây là chi tiết về 2 phương pháp điều trị cao huyết áp, bao gồm:
Điều trị không dùng thuốc
Điều trị không dùng thuốc ở đây là
Ngoài sử dụng thuốc điều trị, người bệnh cần kết hợp điều chỉnh lối sống. Một lối sống lành mạnh không chỉ giúp bạn kiểm soát được huyết áp ở mức ổn định mà còn khiến cơ thể bạn khỏe mạnh, từ đó phòng tránh được nguy cơ mắc phải các biến chứng tim mạch ở bệnh nhân cao huyết áp. Cụ thể, người bệnh cần bắt đầu thay đổi lối sống từ việc:
– Xây dựng chế độ ăn tốt cho tim mạch
Một chế độ ăn dành cho người cao huyết giúp tăng sức khỏe tim mạch bao gồm:
- Bổ sung nhiều chất xơ từ từ các loại rau xanh như: diếp cá, cải xoăn, cà rốt, rau chân vịt,…
- Lấy vitamin từ các loại trái cây tươi, có múi: cam, quýt, bưởi, chanh,…
- Axit béo omega-3 rất tốt cho sức khỏe tim mạch có nhiều trong các hồi, cá trích, cá thu, cá mòi,…
- Hạn chế sử dụng chất béo không lành mạnh từ mỡ động vật, thay vào đó nên thay thế bằng dầu thực vật.
- Giảm lượng muối ăn vào bằng cách hạn chế tiêu thụ đồ ăn đóng hộp, thay vào đó nên nấu ăn hàng ngày để kiểm soát lượng muối nạp vào.
- Không sử dụng các chất kích thích từ thuốc lá, bia rượu, cà phê.
☛ Đọc chi tiết: Chế độ ăn uống cho người huyết áp cao
– Luyện tập thể dục thường xuyên
- Tập thể dục luôn đem lại giá trị tích cực cho tất cả mọi người và bệnh nhân tăng huyết áp cũng không phải ngoại lệ. Cụ thể, các hoạt động thể chất không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn giải tỏa căng thẳng, tăng cường sức khỏe tim mạch. Tất cả những điều này góp phần giúp bạn hạ huyết áp một cách hiệu quả.
- Tùy vào tình trạng sức khỏe mà người bệnh có thể lựa chọn các hoạt động từ nhẹ đến nặng như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hay thậm chí là các môn thể thao ngoài trời. Hoạt động khoảng 30-60 phút mỗi ngày có thể giúp người cao huyết áp giảm chỉ số từ 5 – 8 mmHg.
– Duy trì cân nặng ở mức phù hợp
- Cố gắng giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 đến 22,9. Nếu béo phì hãy tích cực giảm cân bởi trọng lượng cơ thể vượt quá mức cho phép là một trong những nguyên nhân gây ra cao huyết áp. Việc giảm cân có thể sẽ đem lại hiệu quả hạ huyết áp một cách ngoạn mục. Với mỗi 9kg mà một người giảm được, người đó có thể giảm được huyết áp tâm thu khoảng từ 5-20mmHg.
- Để làm được điều này, người bệnh cần kết hợp giữa 2 yếu tố bao gồm: ăn uống có lợi cho tim mạch và tăng cường luyện tập thể dục. Trong đó, chế độ ăn chiếm đến 70% hiệu quả đạt được.
– Quản lý căng thẳng
- Thường xuyên căng thẳng có thể khiến huyết áp cao, do tâm trạng căng thẳng sẽ kích thích cơ thể tiết ra adrenalin làm tăng huyết áp. Vì vậy, quản lý căng thẳng cũng là một biện pháp giúp điều trị cao huyết áp hiệu quả.
- Một thái độ sống tích sự và tinh thần thư thái luôn là điều cần thiết để giữ cho tâm trạng không bị căng thẳng. Ngoài ra, bệnh nhân cao huyết áp có thể lựa chọn cách giảm căng thẳng bằng việc thư giãn, nghỉ ngơi, nghe nhạc, xem phim,…
- Ngủ đúng và đủ giấc, tránh làm việc quá sức là cách đơn giản có thể giúp bạn quản lý được căng thẳng.
– Đo huyết áp thường xuyên
Đo huyết áp thường xuyên giúp bạn kiểm soát được chỉ số huyết áp của bản thân, từ đó chủ động đối phó được khi huyết áp tăng cao, đồng thời cũng ngăn ngừa được các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Bạn có thể lựa chọn tự theo dõi huyết áp bằng máy đo huyết áp tại nhà hoặc đến bác sĩ để được thăm khám và tư vấn cụ thể.
Sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp
Sử dụng thuốc hạ huyết áp là một trong những phương pháp điều trị mang lại hiệu quả nhanh và hiệu quả nhất. Dựa vào cơ địa, mức đáp ứng thuốc của mỗi người, bác sĩ sẽ cân nhắc và tìm ra loại thuốc hạ áp phù hợp. Trong đó, các loại thuốc điều trị cao huyết áp thường được sử dụng bao gồm:
Thuốc lợi tiểu: Ăn mặn là một trong những nguyên nhân gây tăng huyết áp do muối làm tăng hấp thụ nước vào máu làm cho áp lực lưu lượng máu lên thành mạch tăng lên. Do đó, sử dụng thuốc lợi tiểu để đào thải muối muối và lượng chất dịch dư ra khỏi cơ thể qua đường nước tiểu, từ đó huyết áp cung được hạ xuống. Các đại diện điển hình cho thuốc lợi tiểu gồm có chlorthalidone, hydrochlorothiazide, metalazone,…
Thuốc ức chế men chuyển: Ức chế men chuyển là loại thuốc phổ biến được chỉ định điều trị cao huyết áp trong tất cả các giai đoạn. Trong giai đoạn đầu của bệnh huyết áp, có thể dụng phối hợp với thuốc lợi tiểu thiazid. Thuốc có tác dụng thư giãn mạch máu, từ đó giúp giảm huyết áp và giảm bớt gánh nặng cho tim. Các thuốc thường dùng trong nhóm gồm có lisinopril, benazepril, captopril.
Thuốc chặn Canxi: Thuốc này có tác dụng ngăn chặn một số gốc canxi thâm nhập vào cơ tim để làm giảm áp lực từ tim và giảm chỉ số huyết áp ở bệnh nhân huyết áp cao. Đây là một trong 3 thuốc hạ huyết áp hàng đầu cùng với lợi tiểu và ức chế men chuyển. Một số thuốc điển hình trong nhóm thuốc này là: Nifedipine, Felodipine, Amlodipine,…
Thuốc ức chế Beta: Thuốc có tác dụng làm giãn động mạch, giúp tim đập chậm hơn, từ đó ít gây áp lực lên tim khiến cho huyết áp hạ xuống. Đồng thời, thuốc cũng ngăn chặn một số hormon nội tiết trong cơ thể có thể khiến huyết áp tăng. Propranolol, Atenolol, Metoprolol,… là các loại thuốc được dùng nhiều nhất.
Thuốc chặn Alpha-2: Cơ chế hoạt động của loại thuốc này là giảm hoạt động của các xung thần kinh mà gây thắt chặt mạch máu, từ đó mạch máu được thư giãn giúp hạ huyết áp hiệu quả.
Thuốc ức chế thụ thể Angiotensin: Angiotensin là hóa chất khiến thành động mạch và mạch máu co hẹp lại. Do đó, sử dụng thuốc ức chế Angiotensin sẽ ngăn không cho cơ thể sản sinh quá nhiều loại chất này. Từ đó giúp giãn mạch, hạ huyết áp gần tương tự ức chế men chuyển. Tuy nhiên do không giúp bảo vệ nội mạc mạch máu nên thuốc thường chỉ được dùng khi người bệnh chống chỉ định với ức chế men chuyển hoặc dùng ức chế men chuyển bị ho nặng. Đại diện hay dùng là losartan, candesartan.
☛ Tham khảo đầy đủ: Cách sử dụng thuốc trị cao huyết áp đúng
4. Nguyên tắc cần tuân thủ khi điều trị cao huyết áp
Để hạn chế mắc phải những sai lầm không đáng có, giúp tăng mức độ hiệu quả đạt được thì trong quá trình điều trị thì bệnh nhân cao huyết áp cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và thói quen luyện tập thể dục trong mọi giai đoạn tiến triển của bệnh.
- Tuyệt đối tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa
- Điều trị cao huyết áp phải luôn đi kèm với việc kiểm soát các yếu tố liên quan đến tim mạch và mạch máu.
- Không áp dụng phương pháp điều trị của bệnh nhân khác lên người mình.
- Không nên hạ huyết áp quá nhanh để tránh biến chứng thiếu máu ở các cơ quan đích, ngoại trừ tình huống cấp cứu sẽ được bác sĩ trực tiếp thực hiện.
Kết luận: Như vậy bài viết trên là cung cấp những thông tin chi tiết về mục tiêu cũng như các phương pháp điều trị cao huyết áp. Mong rằng qua đây, người bệnh sẽ có những kiến thức bổ ích. Nếu còn bất cứ điều gì thắc mắc, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 1800 1190 để được tư vấn cụ thể.
