Chỉ số đường huyết sau ăn, đặc biệt là sau 2 giờ và 4 giờ là thước đo quan trọng giúp đánh giá quá trình chuyển hóa glucose và kiểm soát đường huyết của cơ thể. Chỉ số này không chỉ hỗ trợ chẩn đoán và quản lý bệnh tiểu đường mà còn theo dõi sức khỏe tổng thể và phòng ngừa các biến chứng liên quan đến đường huyết cao. Vậy chỉ số đường huyết sau ăn 2 giờ, 4 giờ bao nhiêu là ổn định?
Mục lục
Chỉ số đường huyết sau ăn là gì?
Chỉ số đường huyết viết tắt là GI (glycemic index) là giá trị chỉ nồng độ glucose có trong máu. Chỉ số này được đo bằng đơn vị mmol/l hoặc mg/dl giúp xác định nồng độ glucose trong máu tại thời điểm khảo sát là bao nhiêu. Từ đó, chúng ta mới có thể xác định được tình trạng của người bệnh là bình thường, tiền tháo đường hay đang bị đái tháo đường. Nồng độ glucose trong máu liên tục thay đổi từng ngày, thậm chí là từng phút.
Chỉ số đường huyết sau ăn (postprandial blood glucose) là mức độ glucose trong máu sau khi ăn. Mục đích của việc đo chỉ số đường huyết sau ăn nhằm kiểm tra khả năng của cơ thể trong việc kiểm soát lượng đường trong máu sau khi tiêu thụ thức ăn, đặc biệt là carbohydrate. Hoặc để đánh giá hiệu quả của việc điều trị tiểu đường hay các chế độ ăn uống, tập luyện.
Chỉ số đường huyết sau ăn có thể được đo qua nhiều thời điểm khác nhau sau khi ăn:
- Chỉ số đường huyết sau ăn 1 giờ: được đo 1 giờ sau khi bắt đầu ăn. Nó cung cấp thông tin về mức độ tăng đường huyết ngay sau khi cơ thể bắt đầu tiêu hóa thức ăn.
- Chỉ số đường huyết sau ăn 2 giờ: là chỉ số phổ biến nhất, được đo 2 giờ sau khi bắt đầu ăn. Nó phản ánh cách cơ thể xử lý và hạ đường huyết sau một khoảng thời gian tiêu hóa thức ăn.
- Chỉ số đường huyết sau ăn 4 giờ: ít phổ biến hơn, chỉ số này đôi khi được đo để đánh giá xem cơ thể đã đưa đường huyết trở lại mức bình thường sau bữa ăn hay chưa
Chỉ số đường huyết sau ăn 2 giờ, 4 giờ!
Thông thường sau khi ăn, chỉ số đường huyết tăng cao và đạt đỉnh điểm sau 1 giờ, sau đó giảm dần và trở về nồng độ ở mức bình thường sau 4h. Ngoài ra chỉ số này còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của người bệnh. Cụ thể chỉ số đường huyết sau ăn thông thường như sau:
1. Chỉ số đường huyết sau ăn 2 giờ
Đối với người khỏe mạnh bình thường, chỉ số đường huyết sau 2 giờ ăn dưới 7,8mmol/L được coi là ổn định. Tuy nhiên chỉ số này sẽ thay đổi nếu bạn bị tiểu đường hoặc đang dùng thuốc điều trị.
- Bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường tốt nhất nên giữ chỉ số đường huyết sau 2 giờ ăn dưới 10mmol/L ( <180mg/dL) thì sẽ an toàn
- Với người đang tiêm insulin để điều trị thì cần giữ đường huyết sau 2giờ ăn dưới 7,8 mmol/L
2. Chỉ số đường huyết sau ăn 4 giờ
Người bình thường, sau 4 giờ, mức đường huyết thường sẽ trở về gần mức đường huyết khi đói, tức là khoảng 70-99 mg/dL (3.9-5.5 mmol/L). Ở người mắc bệnh tiểu đường, mức đường huyết sau 4 giờ có thể cao hơn, nhưng vẫn nên hướng tới việc giảm đường huyết xuống dưới 140 mg/dL (7.8 mmol/L) để tránh các biến chứng liên quan đến đường huyết cao.
➤ Bài viết liên quan: Mức đường huyết an toàn cho bà bầu
Cách biết chỉ số đường huyết sau ăn chính xác!
Bạn hoàn toàn có thể dễ dàng đo được lượng đường huyết sau ăn với máu đo đường huyết cá nhân tại nhà. Các bước đo chỉ số đường huyết sau khi ăn tại từng thời điểm bạn muốn như sau:
Bước 1: Rửa tay hoặc sát trùng trước khi lấy máu
Vì bạn lấy máu ở đầu ngón tay để kiểm tra đường huyết nên bước này có tác dụng diệt khuẩn và giúp máu lưu thông tốt hơn. Tốt nhất là nên rửa tay bằng nước ấm để máu lưu thông dễ dàng hơn, đồng thời quá trình lấy máu cũng diễn ra nhanh hơn.
Bước 2: Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ lấy máu
- Lắp kim vào bút lấy máu.
- Vặn ngược chiều kim đồng hồ đầu bút lấy máu để mở đầu bút ra.
- Kim lấy máu lắp vào ống bút sao cho kim chạm vào đấy bút, không bị rơi ra ngoài.
- Khi kim lấy máu đã đúng vị trí, dùng tay vặn bỏ đầu bọc nhựa của kim.
- Cuối cùng, lấy đầu bút lắp vào lại, vặn theo chiều kim đồng hồ.
Bước 3: Lấy máu
Bút lấy máu có 5 mức độ điều chỉnh chiều sâu của kim để khi tiến hành lấy máu không gây đau, cụ thể:
- Mức 1,2: Dùng cho da mỏng.
- Mức 3: Da không quá dày, không quá mỏng
- Mức 4,5: Dạ dày, có chai sạn.
Để điều chỉnh độ sâu của kim thì bạn chỉ cần kéo phần cuối bút khi nghe tiếng “tách”.
Cắm que thử máu vào máy đo đường huyết, máy sẽ tự khởi động
Thực hiện đo đường huyết máu bằng cách ấn nhẹ nút trên thân bút, sau đó kim sẽ đâm nhẹ vào ra và rút ra ngay lập tức sau đó. Nặn 1 giọt máu lên đầu gon tay để máy đường huyết thực hiện đo kết quả chỉ số đường huyết.
➤ Tham khảo thêm: So sánh top máy đo tiểu đường
Cách kiểm soát đường huyết sau ăn 2 giờ, 4 giờ ở mức ổn định
Chỉ số đường huyết sau ăn hầu hết bị ảnh hưởng lớn từ chế độ ăn uống. Vì thế muốn duy trì chỉ số này ở mức ổn định thì chế độ ăn uống cùng với lối sống khoa học là cách đơn giản và dễ thực hiện nhất. Sau đây là một số cách kiểm soát đường huyết sau ăn ổn định, đặc biệt là đường huyết sau ăn 2 giờ, 4 giờ.
Ăn thực phẩm có chỉ số GI thấp
Têu thụ các thực phẩm có chỉ số GI thấp hoặc trùng bình sẽ giúp làm giảm lượng đường trong máu sau bữa ăn. Bạn cần phân biệt được đâu là thực phẩm có GI cao để hạn chế ăn và đâu là thực phẩm có GI thấp, trung bình để có thể sử dụng trong thực đơn hàng ngày:
- Thực phẩm có GI cao (trên 70): Bánh mì trắng, bánh mì vòng, bột bắp, bột gạo tinh, gạo trắng, mì gói, mì ống, bí ngô, bánh quy, bánh gạo, bỏng ngô, bánh quy mặn, khoai tây chiên….
- Thực phẩm có GI thấp (dưới 55): Bánh mì 100% ngũ cốc hoặc bánh mì lúa mạch đen, cám yến mạch, gạo lúa mạch, lúa mì, ngô, củ từ, đậu bơ, đậu Hà Lan, quả đậu và đậu lăng, các loại trái cây, rau không chứa tinh bột và cà rốt.
- Thực phẩm có GI trung bình (56 đến 69): Ngũ cốc nguyên cám, lúa mạch đen, bột yến mạch, gạo lứt, bánh quy lúa mạch, mít, mật ong, đu đủ…..
➤ Đọc thêm: Người bị tiểu đường có nên ăn gạo lứt?
Chia nhỏ bữa ăn
Khối lượng thức ăn mà bạn tiêu thụ trong mỗi bữa ăn là yếu tố gây ảnh hưởng lớn nhất đến mức đường huyết sau khi ăn. Do đó, để hạ thấp lượng đường sau khi ăn là ăn ít đi. Bạn có thể dễ dàng thực hiện được điều này bằng cách chia nhỏ bữa ăn. Thay vì ăn 3 bữa chính mỗi ngày với lượng thức ăn nhiều ở mỗi bữa, bạn có thể ăn thành 5 bữa vừa đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn mà không làm lượng đường huyết tăng quá nhiều sau khi ăn.
Thường xuyên tập thể dục
Khi tập thể dục, tế bào cơ tăng tiêu thụ đường để tạo ra năng lượng, đồng thời lượng đường trong máu dễ dàng đi qua màng tế bào mà không cần insulin để giúp chuyển hóa glucose. Kết quả là giúp làm giảm lượng đường trong máu. Bên cạnh đó, việc tập luyện thể dục thường xuyên còn giúp làm tăng sự nhạy cảm insulin, từ đó các tế bào cơ có thể sử dụng hiệu quả được lượng đường trong máu trong cả trong lúc tập và sau khi tập. Bạn có thể dành 15-20 phút vận động nhẹ nhàng. Điều quan trọng là sau khi ăn cơm tránh ngồi một một chỗ trong thời gian dài, tốt nhất hãy đi dạo hoặc làm một vài công việc lặt vặt như rửa bát, uống nữa,… để tiêu hao năng lượng.
Ngăn ngừa hạ đường huyết
Có thể bạn chưa biết một trọng những phản ứng điển hình của cơ thể khi bị hạ đường huyết là làm cho chúng ta đói hơn. Điều này có nghĩa là bạn sẽ ăn nhiều hơn, hấp thụ thức ăn nhanh hơn, từ đó làm đường huyết tăng cao hơn so với bình thường. Do đó, ngăn ngừa hạ đường huyết trước bữa ăn và bữa phụ là một chiến lược hiệu quả để kiểm soát lượng đường trong máu sau bữa ăn.
Dùng giảo cổ lam Tuệ Linh giúp ổn định lượng đường trong máu
Ngoài việc kết hợp ăn uống và luyện tập, người bệnh nên sử dụng một số sản phẩm có tác dụng làm ổn định lượng đường trong máu để mang đến kết quả nhanh và tốt hơn. Trong đó, Giảo cổ lam Tuệ Linh được hầu hết các bác sĩ khuyên dùng. Trong thành phần của giảo cổ lam có chứa phanoside giúp ổn định đường huyết, làm tăng mức độ nhạy cảm của tế bào insulin, tăng khả năng sử dụng glucose của tế bào, ổn định nồng độ đường trong máu.
Năm 2011, hội Đái tháo đường Thụy Điển phối hợp với Bộ môn Dược lý của trường ĐH Y Hà Nội để thực hiện một thử nghiệm lâm sàng. Bệnh nhân được thử nghiệm đều là những người có chỉ số đường huyết tất cao từ 9-14 mmol/l. Sau 12 tuần sử dụng giảo cổ lam với liều lượng 6g/ngày (tương đương với 3 gói trà giảo cổ lam 2g) thì chỉ số đường huyết đều giảm xuống 3 mmol/l.
Ngoài ra, giảo cổ lam có chiết xuất từ thảo dược, được nghiên cứu bởi các GS.TS đầu ngành trong lĩnh vực y dược, không có độc tính nên có thể sử dụng lâu dài mà hoàn toàn không gây tác dụng phụ. Nắm bắt nhu cầu đó, Dược Tuệ Linh cho ra mắt 2 sản phẩm chiết xuất 100% từ thảo dược tự nhiên Giảo cổ lam 5 lá đó là viên uống Giảo cổ lam Tuệ Linh và trà Giảo cổ lam Tuệ Linh. Hiện sản phẩm đã được phân phối rộng rãi tại các hiệu thuốc trên toàn quốc. Bấm để xem chi tiết danh sách các nhà thuốc TẠI ĐÂY
Đọc chi tiết: Giảo cổ lam giúp ổn định đường huyết ở tiểu đường type 2
