Huyết áp cao là một bệnh lý không còn xa lạ, nó có thể xảy ra ở bất kỳ giới tính và độ tuổi nào. Đặc biệt, ở người cao tuổi, huyết áp cao có tỉ lệ cao hơn và nguy cơ xảy ra biến chứng nguy hiểm cũng nhiều hơn.
Mục lục
- Thế nào là huyết áp cao ở người già?
- Đặc điểm tăng huyết áp ở người cao tuổi
- Thay đổi cấu trúc và sinh lý dẫn đến huyết áp cao ở người cao tuổi
- Triệu chứng huyết áp cao ở người già
- Nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi
- Biến chứng cao huyết áp ở người già
- Cách điều trị huyết áp cao ở người già
- Giảo cổ Lam – Bí quyết sống khỏe cho người cao huyết áp
Thế nào là huyết áp cao ở người già?
Huyết áp thường có xu hướng tăng theo độ tuổi, đặc biệt là khi bước vào tuổi trung niên. Các chuyên gia cho rằng một người khỏe mạnh ở độ tuổi 50 có chỉ số huyết áp ổn định vẫn có tới 90% nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp trong suốt khoảng thời gian còn lại của cuộc đời.
Theo Viện Tim mạch Quốc gia tại Việt Nam vào năm 2015, thì tỷ lệ tăng huyết áp chung là 47,3%, trong đó có tới 60% là ở người tuổi trên 60 và 80% ở người tuổi trên 80.
Tăng huyết áp được xem như một kẻ giết người thầm lặng và gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Huyết áp cao ở người già sẽ có sự khác biệt hơn so với những độ tuổi khác, cụ thể là:
- Nâng cao tần suất bị tăng huyết áp áo choàng trắng.
- Nguy cơ rối loạn chức năng nội mô.
- Tăng độ căng cứng tại thành động mạch.
- Thường xuyên gặp tình trạng tăng huyết áp tâm thu.
- Tăng độ nhạy cảm với muối.
☛ Tham khảo đầy đủ: Bệnh cao huyết áp
Đặc điểm tăng huyết áp ở người cao tuổi
- Huyết áp tâm thu tăng và huyết áp tâm trương giảm.
- Nguy cơ mắc bệnh mạch vành( phổ biến). Bệnh nhân THA càng lớn tuổi, nguy cơ biến cố tim mạch càng cao.
- Thường kèm dầy thất trái, Hội chứng chuyển hóa, đái tháo đường, bệnh thận mạn.
- Thường gặp THA giả tạo, tụt HA tư thế.
Lưu ý:
Tăng huyết áp giả tạo:
- Đo huyết áp cao nhưng thật sự huyết áp bình thường.
- Động mạch bị xơ cứng, xơ hóa, vôi hóa.
- Chẩn đoán: Không tổn thương cơ quan đích/ Điều trị thuốc hạ áp gây chóng mặt, ói mửa, tiểu ít, lú lẫn, mờ mắt. / Dấu Osler dương tính./ Đo huyết áp ngón tay/ Đo huyết áp nội mạch.
- Điều trị: Điều chỉnh lối sống.
Tụt huyết áp tư thế:
- HA đứng ≤ HA ngồi 20/10 mmHg.
- Dựa vào HA đứng thấp hơn để điều chỉnh thuốc.
- Thận trọng tụt HA gây té ngã, chấn thương.
Thay đổi cấu trúc và sinh lý dẫn đến huyết áp cao ở người cao tuổi
- Thành động mạch xơ cứng.
- Giảm nhạy cảm thụ thể áp suất.
- Tăng hoạt hệ thần kinh giao cảm.
- Giảm đáp ứng của cụ thể alpha và beta adrenergnic.
- Rối loạn chức năng nội mạc.
- Giảm thải trừ muối thận.
- Hoạt tính renin huyết tương thấp.
- Đề kháng insulin.
- Béo phì vùng bụng.
| Cơ quan thay đổi | Biểu hiện lâm sàng |
| Hệ tim mạch | |
| Giảm tần số tim tối đa
Giãn động mạch chủ Cứng động mạch Giảm số tế bào tạo nhịp xoang |
Giảm khả năng gắng sức
Cung động mạch chủ bung rộng trên X-quang Áp lực mạch rộng, tăng nguy cơ tụt HA tư thế Tăng nguy cơ rung nhĩ |
| Hệ nội tiết | |
| Giảm chức năng tế bào beta tụy | Tăng nguy cơ bất dung nạp đường |
Tuổi một người còn được tính bằng tuổi các động mạch của người đó. Tuổi mạch có liên quan đến sự thay đổi cấu trúc và chức năng mạch máu. Tuổi mạch tăng dẫn tới sự giảm độ đàn hồi và làm tăng độ cứng thành mạch. Bình thường, giảm lượng elastin và tăng lượng collagen là nguyên nhân xảy ra quá trình lão hóa mạch máu.
Triệu chứng huyết áp cao ở người già
Thường thì khi người cao tuổi bị cao huyết áp nói riêng và bệnh cao huyết áp nói chung không có những dấu hiệu cụ thể. Một số người từng bị cao huyết áp trong nhiều năm nhưng họ không hề biết và chỉ được phát hiện qua thăm khám hoặc khi gặp phải biến chứng cao huyết áp. Tuy nhiên, vẫn có một vài biểu hiện mà bản thân có thể nhận biết được.
Một số triệu chứng huyết áp cao ở người già có thể gặp là:
- Buồn nôn, nôn ói.
- Da mặt đỏ kèm theo hồi hộp, tức ngực và khó thở.
- Thường xuyên mất ngủ.
- Ù tai, hoa mắt, chóng mặt, choáng váng, đau đầu.
- Có vấn đề về hô hấp hoặc thị giác.
Nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi
Nghiên cứu khoa học cho biết rằng các mạch máu tự nhiên ” cứng lại” theo tuổi tác, mất dần tính đàn hồi. Bởi vậy mà người già có nguy cơ tăng huyết áp. Và 90% là các trường hợp huyết áp cao vô căn, tức không rõ nguyên do gây bệnh. Dưới đây là một số nguyên do được cho là có khả năng cao gây ra huyết áp cao ở người già:
Béo phì
Thống kê cho thấy sự gia tăng chỉ số khối cơ thể cũng như sự gia tăng tuổi tác có liên quan đến huyết áp cao và gây ra tình trạng cao huyết áp. Đặc biệt ở người già, béo phì còn gây nhiều hệ lụy sức khỏe nguy hiểm như mỡ máu cao, bệnh tim mạch và nguy cơ đột quỵ,…
Bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường và huyết áp cao thường hay đi cùng nhau, và phổ biến ở người cao tuổi. Theo thống kê, chế độ ăn uống thiếu khoa học và lượng đường cao có thể góp phần hỗ trợ sự phát triển của bệnh tiểu đường và tỷ lệ mắc bệnh tăng theo độ tuổi. Hai bệnh này xuất hiện cùng nhau có thể dẫn đến các vấn đề nguy hiểm hơn như các bệnh tim mạch, bệnh thận. Một đánh giá năm 2007 được tin trên Tạp chí Y khoa có nói rằng ” những người cao tuổi bị tăng huyết áp tâm thu có nguy cơ tử vong cao hơn do bệnh tim”.
Bệnh thận
Thống kê cho thấy bệnh thận là một trong những nguyên do hàng đầu gây ra tăng huyết áp, chỉ sau bệnh tiểu đường. Huyết áp cao làm cho các động mạch bị thu hẹp, suy yếu và cứng lại, ngăn máu đi đến thận một cách hiệu quả. Ngoài ra, bệnh thận có thể làm hỏng các mạch máu của thận mà sau đó không thể loại bỏ chất thải đúng cách. Điều này có thể tạo áp lực lên các động mạch dẫn đến tăng huyết áp.
Ngoài ra, cũng cần chú ý thêm các tác nhân:
- Rượu: Các thống kê nghiên cứu cho thấy rượu uống nhiều và thường xuyên dễ dẫn đến cao áp huyết, đồng thời cũng làm gia tăng tỷ lệ bị tai biến mạch máu não và bệnh thận.
- Ăn mặn gây tăng huyết áp bởi muối làm tăng hấp thu nước vào máu.
- Lười vận động: Ðời sống thiếu vận động dễ gây béo mập và béo mập, như đã biết, có thể đưa đến cao áp huyết áp.
- Chủng tộc: Một vài nghiên cứu chỉ ra người da đen thường cao áp huyết hơn người da trắng và bệnh cao áp huyết ở người da đen cũng nặng hơn.
- Giới tính: Ðàn ông sau 45 tuổi dễ cao áp huyết hơn phụ nữ và phụ nữ sau khi mãn kinh dễ cao áp huyết hơn trước đó.
- Căng thẳng tâm lý: Áp lực liên tục khiến cho hệ thần kinh giảm sút, máu lưu thông cũng bị ảnh hưởng, từ đó gây huyết áp cao.
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc cảm, kháng viêm Non-steroid, corticoid.
Biến chứng cao huyết áp ở người già
Bệnh cao áp huyết nếu không theo dõi và kịp thời chữa trị sẽ làm hại cơ thể ta theo nhiều cách. Huyết áp cao hơn bình thường khiến cho tim và các mạch máu phải làm việc nhiều hơn. Tim liên tục hoạt động gắng sức, dần trở nên mệt mỏi và yếu dần. Cho đến một lúc nào đó, tim kiệt sức sẽ không còn bơm đủ máu, không đáp ứng được nhu cầu của các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt với bệnh nhân hạn chế vận động, các triệu chứng có thể gặp phải lúc này là choáng váng, tim đập nhanh, khó thở, không thể gắng sức,…
Áp lực cao trong các mạch máu dễ dàng làm tổn thương thành mạch. Những tổn thương trong lòng mạch máu khiến cho cholesterol và các tế bào tiểu cầu (platelet) có sẵn trong máu luôn ” sẵn sàng” để bám vào. Cơ chế dây chuyền này khiến cho lòng mạch máu tổn thương thêm lần nữa và dần nhỏ hẹp hơn.
Tương tự, cao áp huyết làm tổn thương các mạch máu đi tới não, mắt, thận và các cơ quan khác… từ đó gây các biến chứng tai biến mạch máu não, suy thận, tổn thương võng mạc… So với người có sức khỏe bình thường, người cao tuổi huyết áp cao nếu không chữa, dễ bị bệnh hẹp tắc các động mạch tim khiến tim đâm ra thiếu máu nuôi (ischemic heart disease) gấp 3 lần, nguy cơ suy tim gấp 6 lần và tai biến mạch máu não cao gấp 7 lần.
☛ Tham khảo: Biến chứng của cao huyết áp
Cách điều trị huyết áp cao ở người già
| Tình trạng lâm sàng | Khuyến cáo |
| HATT> 160mmHg. |
|
| Tuổi <80 và HATT ≥ 140 mmHg. |
|
| Tuổi 80 với HATT ban đầu ≥ 160 mmHg. |
|
| Người cao tuổi suy yếu. |
|
| Tiếp tục điều trị hạ áp khi dung nạp tốt. |
|
| Tất cả các nhóm thuốc hạ áp được khuyến cáo và có thể hữu ích ở người cao tuổi. |
|
Việc điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi tương đối dễ dàng nếu bệnh được phát hiện sớm. Bước đầu tiên trong quá trình điều trị sẽ là thay đổi trong lối sống. Dưới đây là một số thay đổi mà người cao tuổi có thể thực hiện để giảm huyết áp.
Duy trì trọng lượng khỏe mạnh
Béo phì ảnh hưởng xấu đến ngoại hình và sức khỏe, gồm có sức khỏe tim mạch. Nghiên cứu chỉ ra rằng béo phì có thể làm tăng nguy cơ huyết áp cao đến 12 lần.
Giảm cân an toàn giúp bạn có vóc dáng đẹp hơn cùng với sức khỏe tốt hơn. Bạn có thể lựa chọn các hình thức vận động như: đi bộ, chạy bộ, gym, yoga hoặc bất kỳ một môn thể thao nào đó bạn yêu thích kết hợp cùng với chế độ ăn lành mạnh, ít tinh bột và ít đường để có thể giảm bớt trọng lượng cơ thể.
Chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống của bạn nên bổ sung nhiều trái cây và rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa ít béo. Sử dụng thực phẩm sạch còn tươi sống sẽ tốt cho sức khỏe hơn so với thực phẩm đã được chế biến sẵn. thực phẩm đóng hộp có nhiều chất bảo quản. Bên cạnh đó, thực đơn dinh dưỡng lành mạnh cũng hỗ trợ cho việc duy trì trọng lượng khỏe mạnh. Bạn có thể tham khảo chế độ ăn DASH trong quá trình điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi.
☛ Nên đọc: Thực đơn cho người bị huyết áp cao
Tập thể dục hàng ngày
Nếu thể trạng cá nhân không thích hợp cho việc hoạt động thể chất, bạn hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ về những bài tập nhẹ nhàng mà mình có thể thực hiện. Hầu hết những người lớn tuổi đều có thể tập các bài tập thể dục đơn giản như đi bộ, bài tập hít thở, yoga, … Việc tập luyện thể thao hàng ngày đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị tăng huyết áp và bảo vệ sức khỏe tổng quan ở người cao tuổi.
Hạn chế hấp thụ muối
Muối là một trong nhiều nguyên nhân tăng huyết áp phổ biến, đặc biệt là ở người già. Các chuyên gia sẽ gợi ý hai cách để hạn chế muối trong bữa ăn thường ngày:
- Tránh để lọ muối trong tầm mắt.
- Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn và các thực phẩm muối chua vì có rất nhiều muối ở trong đó với vai trò chất bảo quản.
Bỏ thuốc lá/ thuốc lào
Bệnh tăng huyết áp ở người già tăng thêm nguy cơ xảy ra nếu bạn có thói quen hút thuốc lá, thuốc lào. Không chỉ vậy, nicotine trong khói thuốc còn khiến bạn dễ bị viêm phổi. Chính vì vậy, bạn nên chấm dứt thói quen không tốt này. Bỏ thuốc lá/thuốc lào không chỉ cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể mà còn ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe của gan và tim mạch.
Hạn chế dùng thức uống chứa cồn
Nghiên cứu mới nhất chỉ ra rằng không có bất kỳ hạn mức an toàn nào cho việc tiêu thụ rượu. Chính vì vậy, hãy loại bỏ rượu cũng như loại bỏ nguy cơ cao huyết áp cho bản thân mình.
Coi trọng giấc ngủ ngon
Rối loạn giấc ngủ là tình trạng khá phổ biến ở người già. Điều này không tốt đối với sức khỏe của người cao tuổi, và nó có thể là tác nhân gây tăng huyết áp. Loại bỏ thức uống chứa cồn hoặc caffeine trước khi đi ngủ và tạo không gian phòng ngủ thoải mái là hai trong số nhiều biện pháp có thể giúp bạn giải quyết tình trạng mất ngủ.
Sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp
Nếu phương pháp thay đổi lối sống lành mạnh không mang lại hiệu quả như mong muốn, bác sĩ có thể kê toa cho bạn các nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp.
Dưới đây là một số loại phổ biến:
Thuốc lợi tiểu
Thuốc lợi tiểu sẽ giúp tăng lượng chất lỏng mà cơ thể người bệnh đào thải. Điều này đồng nghĩa với việc natri( muối) cũng sẽ theo đường đó ra khỏi cơ thể. Bác sĩ có thể kê thuốc lợi tiểu sử dụng kết hợp cùng với các loại thuốc khác.
Thuốc chẹn beta
Nhóm thuốc chẹn beta có tác làm dụng giảm nhịp tim của bạn. Lúc này tim sẽ bơm ít máu đi qua các mao mạch hơn, giúp điều chỉnh huyết áp hạ bớt.
Thuốc ức chế men chuyển (ACE)
ACE là tên viết tắt của một loại enzyme chuyển đổi angiotensin. Thuốc ức chế men chuyển ngăn chặn hormone làm hẹp các mạch máu. Nếu mạch máu của bạn được giãn rộng hơn, lưu lượng máu sẽ dễ dàng di chuyển. Từ đó, huyết áp cũng sẽ giảm.
Thuốc giãn mạch
Những loại thuốc này làm giãn nở các cơ thành mạch máu từ đó giúp điều chỉnh huyết áp ổn định. Bác sĩ có thể kê toa một hoặc nhiều loại thuốc này. Bác sĩ sẽ theo dõi huyết áp của bạn để đảm bảo nó ở trong phạm vi lý tưởng. Tuy vậy, bạn cần lưu ý rằng nhiều loại thuốc tăng huyết áp cũng có tác dụng phụ. Hãy nói với bác sĩ về bất kỳ thay đổi nào kể từ khi bạn bắt đầu dùng thuốc( nếu có).
☛ Xem thêm: Thuốc huyết áp cao nên uống lúc nào ?
Thường xuyên kiểm tra huyết áp
Theo dõi huyết áp thường xuyên giúp bạn có thể giảm thiểu được những biến chứng nguy hiểm do huyết áp cao đột ngột. Bạn có thể lựa chọn đo huyết áp tại nhà hoặc đến các cơ sở y tế để được đo và kết hợp các kiểm tra sức khỏe tổng thể khác. Ghi lại các chỉ số của các lần đo thực sự có ích cho việc điều trị huyết áp cao.
☛ Tham khảo: Cao huyết áp khám khoa nào?
Người cao tuổi sức khỏe sẽ yếu hơn cùng với nhiều nguy cơ bệnh lý khác. Nếu mắc huyết áp cao đi kèm các bệnh khác sẽ cực kỳ nguy hiểm. Bởi vậy, hãy sống thật lành mạnh để giúp bảo vệ cơ thể khỏe mạnh hơn!
Giảo cổ Lam – Bí quyết sống khỏe cho người cao huyết áp
Để duy trì chỉ số đường huyết an toàn ở người già thì người bệnh nên kết hợp các yếu tố như: tạo lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học, sử dụng thuốc theo phác đồ, kết hợp bổ sung thêm sản phẩm giúp ổn định đường huyết hiệu quả từ thảo dược thiên nhiên như Giảo cổ lam Tuệ Linh. Giảo cổ lam là một loại dược liệu quý, được các nhà khoa học trên thế giới công nhận đây là cây thuốc mang lại nhiều lợi ích cho con người.
Theo nghiên cứu của Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt (Mỹ) đã chứng minh rằng: uống Giảo cổ lam sẽ kích thích cơ thể sản xuất ra oxit nitric, chất này có tác dụng thúc đẩy quá trình lưu thông máu và có vai trò tích cực trong việc kiểm soát huyết áp, phòng ngừa các biến chứng tim mạch.
Hơn thế nữa, trong Giảo cổ lam còn chứa hoạt chất Adenosin rất tốt cho những người tim mạch bởi adenosin có khả năng tạo năng lượng rất mạnh, tăng khả năng chịu đựng của cơ tim, kích hoạt giấc ngủ sinh lý, giúp dễ ngủ.
Mặt khác trong Giảo cổ lam có chứa hơn 100 loại saponin tác dụng đặc biệt tốt trong việc làm hạ mỡ máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Các tài liệu nghiên cứu khoa học tại Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc đã ghi nhận thường xuyên uống giảo cổ lam có thể giảm lượng cholesterol toàn phần trong máu, giảm triglycerid, giảm LDL (cholesterol xấu), tăng HDL (cholesterol tốt) với hiệu quả từ 63% đến 97%.
Giảo cổ lam Tuệ Linh là sản phẩm chứa 100% Giảo cổ lam 5 được trồng tại Mộc Châu, Sơn La đảm bảo theo tiêu chuẩn dược liệu sạch GACP của quốc tế, sử dụng công nghệ tưới nhỏ giọt của Israel.
Hiện nay, sản phẩm Giảo cổ lam Tuệ Linh đang nhận được rất nhiều phản hồi tích cực từ phía người bệnh. Giảo cổ lam Tuệ Linh được bào chế dưới hai dạng gồm: lá trà pha và viên uống thảo dược. Bạn có thể xem danh sách nhà thuốc bán sản phẩm TẠI ĐÂY
Nếu còn bất cứ thắc mắc nào khác, mời bạn gọi cho chúng tôi qua số hotline 18001190 (miễn phí cước gọi) để được tư vấn cụ thể. Chúc bạn nhiều sức khỏe!
