[Giải đáp] Nên đo huyết áp vào thời gian nào trong ngày?

Các chuyên gia khuyến cáo bạn nên theo dõi chỉ số huyết áp hàng ngày bởi đây là thông số cơ bản để phản ánh tình trạng sức khỏe của bản thân. Nhiều người thắc mắc, không biết nên đo huyết áp vào thời điểm nào trong ngày mang lại kết quả chính xác nhất. Cùng theo dõi những thông tin sau đây.

Huyết áp là gì?

Huyết áp là áp lực sinh ra khi dòng máu chảy trong các mạch máu tác động lên thành mạch. Sự hình thành huyết áp động mạch trên cơ sở hệ thống tuần hoàn đầy đủ, là kết quả của sự tác động tương quan của hai nhân tố: quả tim bơm máu và trở lực ngoại vi.

Huyết áp có hai chỉ số khi tim co bóp, dựa vào tác dụng bơm của tim, tâm thất trái đẩy mạch máu chảy vào động mạch chủ, máu trong động mạch sẽ tăng lên đột ngột, nén chặt vào huyết quản, lúc này huyết áp ở trong động mạch là cao nhất. Huyết áp đo được lúc này gọi là huyết áp tối đa. Vì lực này xuất hiện trong lúc tim co bóp nên trong y học được gọi là huyết áp tâm thu.

Khi tim nở ra, máu tạm thời ngừng chảy vào động mạch, dừa vào tính đàn hồi và tác dụng trương lực của huyết quả động mạch, tiếp tục đẩy máu về phía trước. Áp lực trong động mạch dần hạ thấp, huyết áp đo được khi áp lực trong động mạch xuống tới thấp nhất được gọi là huyết áp tối thiểu. Vì áp lực lúc này xuất hiện khi tim nở ra nên gọi là huyết áp tâm trương.

Khi sử dụng máy huyết áp, đặc biệt là với máy điện tử, nhìn vào màn hình có thể thấy hiện lên hai chỉ số là huyết áp tối đa (huyết áp tâm thu) và huyết áp tối thiểu (huyết áp tâm trương).

Bạn sẽ được chẩn đoán là bị cao huyết áp khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên. Nếu chỉ số huyết áp của bạn luôn thấp hơn 90/60 mmHg thì được coi là huyết áp thấp.

Như vậy, huyết áp tâm thu của bạn dao động trong khoảng 90 – 140 mmHg, huyết áp tâm trương dao động trong khoảng 60 – 90 mmHg thì được coi là bình thường.

Diễn biến huyết áp trong ngày như thế nào?

Áp lực máu trong cơ thể không phải là cố định bất biến mà nó thường tự thay đổi phụ thuộc vào chế độ ăn uống, hoạt động và tâm trạng của mỗi người. Ví dụ, khi ta ngủ, đại não và các cơ ở trạng thái nghỉ ngơi, cơ thể ít tiêu hao năng lượng, theo đó, nhịp tim và nhịp thở đều giảm, máu lưu thông chậm, huyết áp cũng giảm đến mức thấp nhất trong ngày. Sáng sớm sau khi thức dậy, một ngày mới bắt đầu, hoạt động trao đổi chất diễn ra nhiều hơn, để thích ứng với sự thay đổi sinh lý mới, tim và phổi phải hoạt động mạnh hơn, máu lưu thông nhanh, do đó huyết áp đo được tại thời điểm sáng sớm sẽ cao hơn huyết áp trong ngày.

Thí nghiệm cho thấy, mức chênh lệch huyết áp cao nhất và thấp nhất trong 24 giờ thấp dưới mức 40mmHg. Sự thay đổi đột ngột đó ảnh hưởng xấu đến cơ thể. Có một số nghiên cứu cho rằng bệnh nhồi máu cơ tim dẫn đến đột quỵ thường xảy ra vào lúc sáng sớm, rất có thể liên quan đến yếu tố này. Mỗi người với trạng thái tâm lý khác nhau thì mức dộ biến đổi của huyết áp cũng khác nhau. Ví dụ, khi ta nói chuyện huyết áp có thể tăng 10%; trẻ con khi khóc, học sinh khi học bài,… huyết áp có thể tăng 20%; khi ta làm việc hoặc tập thể dục thì huyết áp đều có thể tăng từ 50% trở lên.

Thông thường, khi bạn đo huyết áp vào thời điểm sáng sớm sẽ cao hơn và buổi tối lúc đi ngủ sẽ thấp hơn, thấp nhất khi chúng ta ngủ sâu nhất.Trong ngày, chỉ số cao nhất của huyết áp lại ghi nhận tại nhiều đỉnh ở nhiều thời điểm khác nhau, đó là mỗi khi chúng ta hoạt động gắng sức hay suy nghĩ, căng thẳng, tuy nhiên sau đó cơ thể sẽ điều chỉnh về trạng thái thăng bằng. Nếu cơ thể không thể đưa huyết áp trở về mức ổn định mà khi đo huyết áp luôn ở mức cao hay mức thấp, đó có thể cảnh báo một tình trạng bệnh lý.

Đo huyết áp vào thời gian nào là chính xác nhất?

Huyết áp luôn có sự dao động và điều tiết trong ngày, nắm chắc kiến thức về thời điểm đo huyết áp là vô cùng cần thiết. Từ đó, giúp bạn có thể nhận biết chính xác hơn về tình trạng huyết áp của mình, bình thường- cao hay thấp? Cần hiểu, ghi chép lại các chỉ số huyết áp tâm trung, tâm thu, nhịp tim vào một cuốn sổ theo dõi sức khỏe tại nhà, việc này cũng giúp ích cho mỗi lần khám sức khỏe của bạn.

Việc đo huyết áp tại nhà thường được khuyên rằng nên thực hiện vào buổi sáng sau khi thức dậy và trước khi bước ra khỏi giường. Nếu được yêu cầu theo dõi huyết áp nhiều lần trong ngày, nên chọn các thời điểm cố định, dễ nhớ và cũng dễ có căn cứ so sánh. Tuy nhiên, các lần đo đều thực hiện sau khi cơ thể đã được nghỉ ngơi ít nhất 15 phút với tinh thần hoàn toàn thoải mái.

Đo huyết áp có thể thực hiện khi ngồi lẫn khi nằm với tư thế khoan thai và điều kiện là vị trí đặt máy đo trên bắp tay hay trên cổ tay phải ngang với tim. Lúc này, người bệnh nên ngồi ghế có tựa, tay đặt trên bàn hay nằm ngửa, tay để xuôi theo thân mình; đồng thời, không mặc quần áo quá bó hay quá chật dễ khiến huyết áp tăng giả tạo. Tốt nhất đo liên tiếp 2 lần, mỗi lần cách nhau 5 phút và lấy con số trung bình giữa các lần đo. Đo cùng lúc hai tay và chọn tay có chỉ số huyết áp cao hơn.

Nếu bạn thực hiện đo huyết áp tại nhà một cách chuẩn xác, chỉ số đó sẽ có giá trị tin tưởng cao hơn trong chẩn đoán tăng huyết áp và theo dõi điều trị về lâu dài. Bởi lẽ, khi người bệnh đi khám tại phòng khám, bệnh viện, thường có tâm lý bất ổn hơn, dẫn đến chỉ số huyết áp đo được tại đây thường có khuynh hướng cao hơn tại nhà. Trong y học người ta gọi đó là hiện tượng tăng huyết áp áp choàng trắng. Điều này được lý giải là khi tiếp xúc với các nhân viên y tế, màu áo blouse trắng thường khiến bệnh nhân lo âu, căng thẳng nên khiến huyết áp tăng hơn bình thường. Trong trường hợp ngược lại, khi đo huyết áp tại nhà cho kết quả cao hơn tại phòng khám, bạn cần xét đến hiện tượng tăng huyết áp giấu mặt. Điều này rất nguy hiểm vì dễ bỏ sót khi chẩn đoán, dễ xảy ra biến chứng khi huyết áp cao đột ngột. Chính bởi vậy, trong cả hai trường hợp, giải pháp cần đặt ra là đo Holter huyết áp. Máy sẽ gắn vào bắp tay và ghi nhận huyết áp mỗi 30 phút đến 1 giờ trong suốt 24 giờ. Kết quả trả về sẽ là một biểu đồ dao động huyết áp trong ngày, cho phép xác định tình trạng huyết áp được chính xác hơn.

☛ Tham khảo thêm: So sánh top 10 các loại máy đo huyết áp uy tín hiện nay

Kết luận:

Hiểu biết đúng về mối nguy hiểm của các bệnh lý huyết áp cũng như biết các thời điểm đo huyết áp trong ngày là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe tổng quan. Cùng với việc nghiêm túc tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ sẽ giúp kiểm soát huyết áp ổn định cho chính bản thân mình và những người thân yêu.