Sụt cân (sút cân) ở người tiểu đường thường diễn ra mặc dù người bệnh hay đói, thèm ăn và ăn uống tốt hơn so với bình thường. Vậy đâu là lý do gây ra tình trạng này? Cách hạn chế sụt cân ở người tiểu đường như thế nào? Hãy cùng Giaocolam.vn tìm hiểu chi tiết nhé!
Mục lục
1. Sút cân là dấu hiệu điển hình của tiểu đường?
Tiểu đường (đái tháo đường) là bệnh lý gây rối loạn chuyển hóa chất đường trong cơ thể xảy ra khi tuyến tụy không tự sản xuất được hoặc sản xuất quá ít insulin. Bệnh có nhiều dấu hiệu điển hình là: ăn nhiều đói nhiều, uống nhiều khát nhiều, tiểu nhiều, … và bao gồm cả sụt cân.
Sụt cân đột ngột không rõ nguyên nhân là một trong những dấu hiệu đặc trưng của bệnh tiểu đường, đặc biệt ở người mới được chẩn đoán hoặc chưa kiểm soát bệnh tốt. Khi bệnh tiểu đường không được kiểm soát tốt, cơ thể không thể chuyển hóa glucose thành năng lượng do thiếu hụt insulin. Điều này khiến các tế bào không nhận đủ năng lượng từ thức ăn, buộc cơ thể phải tự tiêu hao chất béo và cơ bắp để cung cấp năng lượng. Điều này giải thích cho cơ chế sụt cân ở người tiểu đường, thường thấy rõ rệt ở những bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 hoặc tuýp 2.
Việc sụt cân mất kiểm soát còn khiến cho cơ thể mệt mỏi, uể oải, suy nhược, hệ miễn dịch kém kéo theo tổng thể cả sức khỏe cũng giảm sút.
2. Vì sao người mắc bệnh tiểu đường sút cân nhanh?
Trên thực tế, rất nhiều bệnh nhân được chẩn đoán mắc tiểu đường khi đến khám bác sĩ nhờ những dấu hiệu về việc sụt cân không giải thích được của mình. Có một số lý do dẫn đến tình trạng sụt cân nhanh ở người tiểu đường, cụ thể như sau:
Rối loạn chuyển hóa glucose
Insulin đóng vai trò phân giải đường glucose từ thức ăn thành năng lượng để phục vụ mọi hoạt động sống của cơ thể. Song ở cơ thể bệnh nhân mắc tiểu đường không thể tự sản xuất hoặc sản xuất quá ít insulin, khiến lượng đường bạn nạp vào từ thức ăn dù có ăn nhiều đến đâu cũng không chuyển hóa thành năng lượng mà tích tụ trong máu và bài tiết qua đường nước tiểu. Cơ thể muốn duy trì hoạt động sống buộc phải lấy năng lượng dự trữ từ các mô mỡ và cơ để bù đắp. Lượng calo mất đi này là nguyên nhân khiến người bệnh bị sụt cân nhanh chóng.
Mất nước
Khi lượng đường trong máu tăng cao, cơ thể sẽ tự động tách phần nước có trong các tế bào rồi bơm trực tiếp vào máu để pha loãng lượng đường bị dư, khi đó thận phải làm việc nhiều hơn để loại bỏ đường thừa, dẫn đến sự tăng tốc của quá trình đi tiểu. Các tế bào lúc này thiếu nước sẽ kích thích não gây nên cảm giác khát nước không ngừng nghỉ. Do đó, khát nước liên tục và đi tiểu nhiều lần là các triệu chứng bệnh tiểu đường bị sụt cân.
Khi người bệnh thường xuyên đi tiểu mà không uống đủ nước để thay thế dịch chất lỏng vừa lấy từ tế bào sẽ xảy ra tình trạng mất nước. Hàm lượng đường trong máu càng cao kéo theo chất dịch lấy từ mô tế bào càng nhiều. Mất nước nhiều dẫn đến có thể dẫn đến sụt cân nhanh chóng.
Giảm khối lượng cơ bắp
Sự thiếu hụt insulin ở bệnh tiểu đường làm giảm tổng hợp protein và mỡ. Mà trong đó, protein mà thành phần quan trọng cấu tạo nên cơ bắp. Bên cạnh đó, cơ bắp chiếm đến 36% trọng lượng trung bình của nữ giới và 45% trọng lượng nam giới. Do đó, việc mất cơ bắp sẽ thể dẫn đến sụt cân.
3. Hậu quả của việc sụt cân ở người tiểu đường
Về cơ bản, tình trạng sụt cân ở người tiểu đường chỉ mà một triệu chứng thường gặp, không ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh. Song nếu không điều trị kịp thời, tình trạng sụt cân kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: rối loạn chuyển hóa carbohydrate, suy gan, suy thận, biến chứng thần kinh gây mờ mắt, phù nề tay chân,…
Ngoài ra, sụt cân ở người tiểu đường khiến cơ thể suy nhược, mệt mỏi, yếu ớt… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người bệnh, giảm khả năng vận động và làm việc. Đặc biệt việc giảm cơ bắp gây ảnh hưởng đến vóc dáng và làm tăng nguy cơ té ngã, gãy xương, giảm khả năng hồi phục sau các chấn thương.
Sự sụt giảm cân nặng không rõ nguyên nhân còn gây tâm lý căng thẳng, lo âu, bất an cho người bệnh. Người bệnh có thể cảm thấy lo lắng về tình trạng sức khỏe của mình và cảm thấy bất lực trong việc kiểm soát căn bệnh.
Do đó, nếu thấy cơ thể có dấu hiệu sụt cân không rõ lý do, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị tốt nhất. Điều trị càng sớm càng càng hiệu quả giúp bạn tránh được những biến chứng do tiểu đường sụt cân gây ra.
☛ Tham khảo thêm: Biến chứng thường gặp ở người bị tiểu đường
4. Cách hạn chế sụt cân ở người tiểu đường
Với những người mắc bệnh tiểu đường thì khả năng chữa khỏi bệnh là rất khó vì cho đến hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị tiểu đường. Tuy nhiên, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát và khắc phục tình trạng sụt cân bằng cách:
Xây dựng chế độ dinh dưỡng cân đối
Đối với người bị sụt cân do tiểu đường muốn kiểm soát tình trạng bệnh thì cần bắt đầu bằng một chế độ ăn uống khoa học, điều độ để tăng cân trở lại. Muốn làm được điều này, người bệnh cần đảm bảo lượng calo nạp vào cơ thể phải lớn hơn calo tiêu thụ. Do đó, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc ăn uống như sau:
- Ăn nhiều thực phẩm giàu protein: protein có tác dụng xây dựng và duy trì cơ bắp, từ đó giúp bạn tăng cân. Các loại thực phẩm giàu protein mà bệnh nhân tiểu đường nên sử dụng như: các loại đậu, trứng, thịt gà bỏ da, cá, trứng, sữa không đường,…
- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa chính thì bạn có thể chia thực đơn thành 5 bữa, trong đó 3 bữa chính và 2 bữa phụ. Điều này sẽ giúp bạn định lượng tương đối chính xác lượng calo nạp vào của từng bữa ăn, đồng thời giúp cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng tốt hơn.
- Lựa chọn thực phẩm giàu carb tốt: Lựa chọn ăn các thực phẩm giàu carb tốt, chỉ số GI thấp sẽ giúp cho cơ thể duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định ngay cả khi bạn đang ăn theo chế độ tăng cân. Các thực phẩm giàu carb được chuyên gia khuyên dùng là: dạo lứt, yến mạch, dâu tây, kiwi, táo, bưởi, rau súp lơ, rau ngót, sữa không đường, sữa hạt, sữa chua,…
- Bổ sung chất béo không bão hòa: giúp cung cấp một lượng chất béo lành mạnh giúp người bệnh tăng cân, chất béo không bão hòa còn rất tốt cho tim mạch. Các thực phẩm nên sử dụng như: dầu thực vật, bơ, hạnh nhân, óc chó, macca, cá thu, cà hồi,…
- Hạn chế ăn tinh bột: Mặc dù tinh bột giúp bạn tăng cân hiệu quả, xong nguồn thực phẩm này lại làm tăng chỉ số đường huyết một cách nhanh chóng. Do đó người tiểu đường sụt cân nên hạn chế ăn tinh bột, đặc biệt là những loại tinh bột chuyển hóa nhanh như cơm trắng, bánh mì trắng, bún, phở,…
- Ăn nhiều chất xơ: Chất xơ rất tốt cho những người tiểu đường, nó giúp hạn chế tình trạng tăng đường huyết sau khi ăn. Đồng thời chất xơ cũng làm giảm lượng cholesterol trong máu, rất tốt cho tim mạch và hệ tiêu hóa. Chất xơ chủ yếu có trong cá loại rau củ, ngoài ra chất xơ cũng có nhiều trong lúa mạch, lúa mì hay gạo lứt.
☛ Chi tiết hơn trong bài viết: Dinh dưỡng cho người tiểu đường
Luyện tập thể dục đều đặn
Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, việc luyện tập thể dục mỗi ngày cũng đem lại hiệu quả rõ rệt trong việc hạn chế sụt cân ở người tiểu đường. Tập thể dục giúp giữ lượng đường trong máu của bạn ở mức ổn định và cân bằng. Đồng thời vận động giúp bạn tiêu hao năng lượng, săn chắc cơ bắp, từ đó gây ra cảm giác thèm ăn, ăn ngon hơn, tăng mức độ chuyển hóa chất dinh dưỡng từ thức ăn thành cơ bắp. Do đó, việc luyện tập thể dục vừa giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh tiểu đường, vừa giúp bạn tăng cân, đảm bảo sức khỏe.
Người bệnh có thể lựa chọn các bài tập như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội để cải thiện sức khỏe mà không làm tăng áp lực lên cơ thể. Để đạt được hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên kiên trì luyện tập trong thời gian dài từ 3-6 tháng. Mỗi ngày đều đặn luyện tập từ 30-45 phút. Ngoài ra, người bệnh cũng nên dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý bằng cách đi ngủ đúng giờ, không làm việc quá sức,… Điều này giúp cơ thể có thời gian nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng để người bệnh nhanh phục hồi.
Sử dụng thêm sản phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường sụt cân
Ngoài việc kết hợp ăn uống và luyện tập, người bệnh nên sử dụng một số sản phẩm có tác dụng hỗ trợ điều trị để mang đến kết quả nhanh và tốt hơn. Trong đó, Giảo cổ lam Tuệ Linh được hầu hết các bác sĩ khuyên dùng.
Trong thành phần của giảo cổ lam có chứa phanoside giúp ổn định đường huyết, làm tăng mức độ nhạy cảm của tế bào insulin, tăng khả năng sử dụng glucose của tế bào, ổn định nồng độ đường trong máu. Do đó, giảo cổ lam có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường rất hiệu quả.
Ngoài ra, giảo cổ lam có chiết xuất từ thảo dược, được nghiên cứu bởi các GS.TS đầu ngành trong lĩnh vực y dược, không có độc tính nên có thể sử dụng lâu dài mà hoàn toàn không gây tác dụng phụ.
Mua Trà giảo cổ lam và Viên giảo cổ lam Tuệ Linh gần bạn nhấtTẠI ĐÂY
Sụt cân ở người tiểu đường khi nào cần gặp bác sĩ?
Người bị sụt cân không rõ nguyên nhân kèm theo các triệu chứng như chóng mặt, suy nhược, hoặc mất cảm giác ăn uống, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám kịp thời.
Bên cạnh đó, khi đã thử thay đổi chế độ ăn uống mà vẫn không kiểm soát được tình trạng sụt cân ở người tiểu đường thì cần đến gặp bác sĩ. Các chuyên gia y tế sẽ giúp xác định nguyên nhân cụ thể và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả, đặc biệt khi sụt cân đi kèm với các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường.
Sụt cân ở người tiểu đường kéo dài là vấn đề nghiêm trọng cần được theo dõi và kiểm soát chặt chẽ. Người bệnh cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, tập luyện và đặc biệt là tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo cân nặng ổn định, từ đó giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm của bệnh. Việc kiểm soát cân nặng không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.
